بررسی لایحه بودجه سال 1404 کل کشور(۱۷): موضوع تبصره «۱۱»ـ حوادث و بحران

نوع گزارش : گزارش های تقنینی

نویسندگان

1 سرپرست گروه عمران و شهرسازی دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

2 کارشناس گروه عمران و شهرسازی دفتر مطالعات زیربنایی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

3 کارشناس گروه کشاورزی و توسعه روستایی دفتر مطالعات زیربنایی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

4 کارشناس گروه عمران و شهرسازی دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

10.22034/report.mrc.2024.1403.32.8.20204

چکیده

بلایای طبیعی همچون سیل، زلزله، طوفان، فرونشست و ... همواره تلفات جانی یا مالی بسیاری در پی دارند و می توانند
موجب بروز صدمات زیادی به زیرساختها و تأسیسات شهری، از بین رفتن دارایی ها و سرمایه های ملی و اختلال در
سیستم زیربنایی شهری شوند. 
نکته حائزاهمیت در سیاستگذاری کلان تقدم و صرفه پیشگیری از بحران بر اقدامات پسینی است به گونه ای که 
در مطالعات گوناگون هزینه هزینه امداد و به خصوص بازسازی نسبت به پیشگیری بین ۷ تا 9 برابر برآورد شده است و 
به تعبیری با هر واحد هزینه در پیشگیری حداقل از هفت واحد هزینه بازسازی و جبران خسارت کاسته خواهد شد. 
این صرفه جویی، تأثیر مستقیم بر کاهش مصارف بودجه و توانایی دولت در تخصیص منابع به سایر حوزه های ضروری
خواهد داشت و موجبات افزایش رضایت عمومی و سرمایه اجتماعی نیز به دنبال خواهد داشت.
از جمله نقاط قوت لایحه بودجه سال 1404 کل کشور پرداختن به موضوع حوادث و بحران ذیل یک 
تبصره(سرفصل) است. با توجه به سهم حداقل 5درصدی خسارات و بازسوانح در بودجه کشور و تأثیر چندین برابری 
هزینه کرد در پیشگیری نسبت به بازسازی، این تغییر زمینه ساز کاهش خسارتهای مالی و جانی و حتی صرفه بودجه ای 
خواهد بود. 
به بیان ساده با هزینه کرد مبلغ کمتری در موضوع کاهش آسیب پذیری و افزایش تاب آوری در برابر 
بحران نسبت به هزینه متوسط بودجه بازسازی خسارت سوانح در کشور میتوان در ضمن صرفه جویی 
بودجه ای، کاهش تلفات و خسارات و افزایش رضایت عمومی را محقق ساخت.
لیکن بندهای ارایه شده ذیل این تبصره تنها برش محدودی از کلیات و اولویت های کاهش مخاطرات 
سوانح را پوشش می دهد و نیازمند تکمیل است.

گزیده سیاستی

ارائه تبصره و سرفصل حوادث و بحران قابل تقدیر است. با هزینه ای محدود در پیشگیری و کاهش آسیب پذیری نسبت 
به هزینه بازسازی خسارت سوانح کشور، صرفه جویی بودجه،کاهش تلفات،خسارات و افزایش رضایت عمومی حاصل
میشود. لیکن بندهای این تبصره دلالت محدودی به کلیات و اولویتهای حوزه مدیریت بحران ارایه میدهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

[1] تاب آوری شهرها و ریسک مخاطرات طبیعی، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی،1403
[۲]  درس آموخته های زلزله ترکیه در فرایندهای ساخت وساز و توسعه شهری، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، 1402
[۳]  گزارش نظارتی - ارزیابی وضعیت بازسازی و نوسازی ساختمانها و مناطق آسیب دیده از سوانح طبیعی؛ درس آموخته ها و ارائه پیشنهادات راهبردی، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی،1402
[۴]  بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه (۷9): پیشگیری و مدیریت بحران، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، 1402