نویسنده

• شهاب الدین فولادی مقدم

کارشناس گروه تأمین اجتماعی و رفاه دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

چکیده

بررسی لایحه بودجه سال 1402 نشان می دهد که اعتبارات صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد نسبت به قانون بودجه سال جاری به ترتیب 45، 47 و 60 درصد رشد داشته اند. اعتبارات سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر که نهادهای عمومی غیر دولتی محسوب می شوند در لایحه بودجه سال آینده به ترتیب با رشدی معادل 183 و 168 درصد مواجه شده‏اند. از مجموع اعتبارات امور رفاهی حدود 66 درصد به صندوق های بازنشستگی اختصاص یافته است. تبصره های مرتبط با امور بیمه ای در لایحه بودجه سال 1402 کاهش یافته و احکام مهمی مانند اعتبار مشخص برای تأدیه بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی و سامان دهی یارانه های بیمه ای حذف شده اند. سیاست های کلی تأمین اجتماعی به عنوان ریل اصلی نظام تأمین اجتماعی و قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی، برنامه ششم توسعه کشور، قانون احکام دائمی برنامه های توسعه و قانون الحاق تنظیم برخی از مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) همگی قوانین بالادستی حوزه بیمه های اجتماعی محسوب می شوند که تکالیفی را برای دولت در نظر گرفته اند. لایحه بودجه سال 1402 همانند لوایح سال های گذشته، با سلب تمرکز از وظایف قانونی دولت، توجهی به قوانین بالادستی حوزه بیمه های اجتماعی نداشته است. در نهایت تبصره ها و اعتبارات مربوط به بیمه های اجتماعی در لایحه بودجه سال 1402 با رویکردی منفعلانه انطباقی با واقعیات اجتماعی-اقتصادی کشور نداشته و نسبت به تکالیف قانونی دولت بی توجه بوده است.