نوع گزارش : گزارش های نظارتی
نویسندگان
1 کارشناس گروه دین، ارشاد اسلامی و اوقاف دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
2 کارشناس گروه دین، ارشاد اسلامی و اوقاف دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
چکیده
در گزارش پیش رو، اعتبارات مصوب و تحقق یافته قانون بودجه سال ۱۴۰۳ دستگاه های حوزه دین، ارشاد اسلامی و اوقاف مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس، مجموع اعتبارات مصوب هزینه ای برای دستگاه های حوزه دین در قانون بودجه ۱۴۰۳ (۳۱۸,۹۸۷)، تملک دارایی های سرمایه ای (۲۵,۹۷۷) و مجموع آنها (۳۴۴,۹۶۴) میلیارد ریال بوده است. بیشترین اعتبار هزینه ای و تملک دارایی های سرمایه ای به ترتیب برای مرکز خدمات حوزه های علمیه (۱۱۴,۴۳۵ میلیارد ریال) و شورای عالی حوزه های علمیه (۱۲,۳۵۸ میلیارد ریال) و کمترین اعتبار هزینه ای و تملک دارایی های سرمایه ای (که صفر نبوده و به آنها اختصاص داده شده) به ترتیب برای دانشگاه اصول دین (۱۰۰ میلیارد ریال) و مجمع جهانی تقریب و دانشگاه مذاهب اسلامی هرکدام (۱۴۴ میلیون تومان) بوده است. براساس گزارش های دریافتی از دستگاه های حوزه دین، در ۷ ماهه نخست سال، بدون لحاظ کردن درآمدهای اختصاصی (اعتبارات بند «ب» تبصره«۱۳») این دستگاه ها، به طور میانگین حدود ۵۰.۵ درصد از اعتبارات آنها تحقق یافته است. براساس این گزارش ها، میزان تحقق اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای و درآمدهای اختصاصی دستگاه های مذکور صفر بود.
بدون در نظر گرفتن درآمدهای اختصاصی، بیشترین و کمترین درصد تحقق اعتبارات بهترتیب برای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی (۶۶درصد) و شورای عالی حوزههای علمیه (۴۱درصد) است. بخش عمده و اصلی مسئله به عدم تحقق بند «ب» تبصره «۱۳» قانون بودجه سال ۱۴۰۳ (با موضوع تخصیص یک درصد از هزینههای شرکت های دولتی، بانک ها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت در حوزه دین) و هزینه شدن بخش قابل توجهی از بودجه سازمان های دینی و تبلیغی جهت جبران خدمات کارکنان به دلایلی مانند عدم رشد متناسب بودجه دستگاه ها همگام با تورم سالیانه برمی گردد. نتیجه آنکه ایجاد ضمانت اجرا برای تحقق بند «ب» تبصره «۱۳» همچون سالهای گذشته موفقیتآمیز نبوده است.
گزیده سیاستی
بررسی عملکرد بودجه 1403 در حوزه دین نشان میدهد کهاولا ،با گذشت هفت ماه از سال تنها 43 درصد از اعتبارات مصوب تحقق یافته که شایان ذکر است این تخصیص هم مربوط به اعتبارات هزینهای است و عملکرد اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای صفر بوده و ثانیا، هیچ بودجه اختصاصی (بند«ب»تبصره«13» قانون بودجه درخصوص تخصیص یک درصد از هزینهّ های شرکتهای دولتی موضوع ماده(5) قانون مدیریت و خدمات کشوری) به آنها تعلق نگرفته است.
کلیدواژهها
موضوعات
خلاصه مدیریتی
ارزیابی میزان و نحوه تحقق تخصیص اعتبارات تصویبشده در قوانین بودجه سنواتی و کاوش علل عملکرد پایینتر از میزان در نظر گرفته شده و یا عدم تخصیص این اعتبارات، یکی از مهمترین گامهای سیاستگذاری و قانونگذاری صحیح و یکی از اصلیترین گامها در دقیقترشدن برآوردها و پیشبینیها برای تهیه و تدوین لوایح و قوانین بودجه سنواتی است. بهبیاندیگر، فهم علل هرکدام از موارد عدم تحقق تخصیص مقادیر در نظر گرفته شده و یا تخصیص کمتر یا بیشتر از این میزان در قوانین بودجه سنواتی، تأثیراتی فراوان در تحلیلها و برآوردهای پیشرو خواهد داشت. به همین جهت، اکنون که بخش اول لایحه بودجه سال 1404 به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است، در گزارش پیشرو تلاش خواهد شد تا شمایی از میزان تحقق اعتبارات حوزه دین، ارشاد اسلامی و اوقاف در قانون بودجه سال 1403 ارائه و پس از آن در سایه تحلیل کلی ارقام، به بررسی مشکلات عدم عملکرد یا عدم اجرای هریک از اعتبارات مورد نظر پرداخته شود، تا بتوان مبتنیبر این ارزیابی، مقدمات تصویب قانون بودجه کارآمدتری را برای سال 1404 رقم زد.
مجموع اعتبارات مصوب هزینهای برای دستگاههای حوزه دین در قانون بودجه 1403 (318,987)، تملکداراییهای سرمایهای (25,977)و مجموع آنها (344,964) میلیارد ریال بوده است. بیشترین اعتبار هزینهای و تملکداراییهای سرمایهای بهترتیب برای مرکز خدمات حوزههای علمیه (114,435 میلیارد ریال) و شورای عالی حوزههای علمیه (12,358 میلیارد ریال) و کمترین اعتبار هزینهای و تملکداراییهای سرمایهای (که صفر نبوده و به آنها اختصاص داده شده) بهترتیب برای دانشگاه اصول دین (100 میلیارد ریال) و مجمع جهانی تقریب و دانشگاه مذاهب اسلامی هرکدام (144 میلیون تومان) بوده است. همچنین بیشترین و کمترین درآمد اختصاصی (که صفر نبوده و به آنها اختصاص داده شده) بهترتیب برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (91,750 میلیارد ریال) و دانشگاه معارف اسلامی (12 میلیارد ریال) بوده است. همچنین جمع اعتبارات هزینهای و تملکداراییهای سرمایهای ردیفهای متفرقه مصوب در سال 1403 برای دستگاههای حوزه دین و ارشاد اسلامی، بهترتیب (6,088) و (14150) میلیارد ریال و مجموع آنها (20,238) میلیارد ریال و بیشترین اعتبار مصوب ردیفهای متفرقه در قانون بودجه سال 1403، کمک به ستاد بازسازی عتبات با (10،044 میلیارد ریال) و کمترین اعتبار مربوط به مؤسسه فرهنگ علوم اسلامی قم با (88 میلیارد ریال) بوده است.
براساس دادههایی که از دستگاههای حوزه دین و ارشاد اسلامی گردآوری شد، بهصورتکلی بدون لحاظ کردن درآمد اختصاصی دستگاهها، درصد تحقق اعتبارات حوزه دین در 7ماهه نخست اجراییسازی قانون بودجه سال 1403، بهطور میانگین 50.5 درصد بوده و بیشترین و کمترین درصدد تحقق بهترتیب برای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با 66درصد و شورای عالی حوزههای علمیه با 41 درصد بوده است و فقط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و شورای عالی حوزه علمیه خراسان (64درصد) بیش از 60 درصد از اعتبارات خود را دریافت کردهاند.
براساس دادههای بهدست آمده، میزان تحقق اعتبارات تملکداراییهای سرمایهای ردیفهای متفرقه برای فعالیتهای کمک به تأمین زیرساختها و هزینههای پشتیبانی از سفرهای زیارتی اربعین (سازمان اوقاف و امور خیریه)، کمک به ستاد بازسازی عتبات عالیات، صندوق توسعه قرآنی کشور (سازمان تبلیغات اسلامی)، مجمع عالی حکمت اسلامی و مؤسسه جهانی ولایت و شبکه ولایت صفر بوده و بهرغم پیگیریهای مکرر، از سایر دستگاهها اطلاعاتی دریافت نشد.
براساس مکاتبات صورت گرفته با دستگاههای حوزه دین و ارشاد اسلامی، تعداد 14 عدد از دستگاههای این حوزه میزان تحقق اعتبارات مربوط به بند «ب» تبصره «13» قانون بودجه سال 1403، با موضوع تخصیص یکدرصد از هزینههای شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت در حوزه دین و تبلیغ را صفر اعلام کرده و از طرف بقیه این دستگاهها نیز اطلاعاتی درباره این بند دریافت نشد.
بنابر بند «هـ» تبصره «9» قانون بودجه سال 1402، شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت موظف بودند که 1% از هزینههای خود را صرف «همافزایی و ارتقای فعالیتها و تولیدات فرهنگی از قبیل موضوعات قرآنی و ...» کنند. اگرچه هیچ عملکردی برای دستگاههای حوزه دین و ارشاد نداشت، اما مجدداً مفاد بند مزبور در بند «ب» تبصره «13» قانون بودجه سال 1403 تکرار شد؛ با این تفاوت که در پایان ماده تأکید شده: «در صورت استنکاف دستگاههای مشمول این بند، خزانهداری کل کشور مکلف است بهصورت سهماهه از سرجمع اعتبارات مذکور برداشت و به حساب فوقالذکر برای فعالیتهای یاد شده واریز نماید». درواقع با اضافه کردن این فرایند تلاش شد که نوعی از ضمانت اجرا برای این قانون، در ماده مزبور تعبیه شود، اما براساس گزارشهای اخذ شده در 7ماهه نخست سال جاری اعتبارات موضوع این بند عملکردی نداشته است.
بهعلاوه اینکه در نظر گرفتن چنین اعتباراتی که تجارب گذشته حاکی از عدم تحقق آنها در زمان اجراییسازی قانون بودجه است، علاوهبر طفیلی کردن حوزه دین و فرهنگ نسبت به دیگر حوزهها، این تصور را برای سیاستگذاران و قانونگذاران بهوجود میآورد که اعتبارات لازم جهت انجام وظایف دستگاههای حوزه دین و تبلیغ در قانون تأمین شده و طبیعتاً این دستگاهها باید مطابق با آن در حوزه مربوط به خود عملکرد داشته باشند، حال آنکه همانطور که بیان شد، گزارشهای دریافت شده در هر دو سال پیاپی، حاکی از آن بوده که در عمل این مفاد ماده هیچگونه عملکردی نداشته است.
در قوانین بودجه دو اخیر (سالهای 1402 و 1403)، سهم فصل فرهنگ در کل بودجه کشور همواره کمتر از 2 درصد بوده است. فارغ از مشکلات کمبود اعتبارات این عرصه، غالب سازمانهای دینی و تبلیغی اذعان دارند که مجبورند هرساله درصد قابلتوجهی از اعتبارات خود را صرف هزینههای اجتنابناپذیری مانند جبران خدمات کارکنان کنند. سازمانها بیش از 50% از اعتبارات تخصیصی خود را -که حدود 80% از بودجه مصوب آنها در قانون بودجه 1403 است- صرف حقوق و دستمزد نیروی انسانی میکنند و باقیمانده اعتبارات، توانایی پوششدادن برنامههای مصوب را ندارد. مضاف آنکه با افزایش تورم، درصد مرتبط با حقوق و دستمزد رفتهرفته بیشتر میشود و برعکس این نسبت، سهم اعتبارات برنامهای کاهش مییابد و این بهمعنای اُفت عملکرد و اثرگذاری این سازمانهاست.
از حیث قانونی، ماده (۱) قانون محاسبات عمومی مصوب 1366/06/01 در تعریف بودجه کل کشور بیان میدارد: «بودجه کل کشور، برنامه مالی دولت است که برای یکسال مالی تهیه و حاوی پیشبینی درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار و برآورد هزینهها برای انجام عملیاتی که منجر به نیل سیاستها و هدفهای قانونی میشود، بوده و از سه قسمت بهشرح زیر تشکیل میشود:
1. بودجه عمومی دولت که شامل اجزای زیر است: الف) پیشبینی دریافتها و منابع تأمین اعتبار که بهطور مستقیم و یا غیرمستقیم در سال مالی قانون بودجه بهوسیله دستگاهها از طریق حسابهای خزانهداری کل اخذ میگردد. ب) پیشبینی پرداختهایی که از محل درآمدهای عمومی و یا اختصاصی برای اعتبارات جاری عمرانی و اختصاصی دستگاههای اجرایی میتواند در سال مالی مربوط انجام گردد. 2. بودجه شرکتهای دولتی و بانکها شامل پیشبینی درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار. 3. بودجه مؤسساتی که تحت عنوانی غیر از عناوین فوق در بودجه کل کشور منظور میشود» [1]. بنابراین بهنظر میرسد که مؤلفههای «بودجه کشور» عبارتند از: «پیشبینی درآمدهای کشور»، «برآورد و اجازه هزینههای کشور»، «محدود به زمان بودن»، «اهداف قانونی یا وظایف دولت (حکومت)» و «تهیه و تصویب توسط مراجع قانونی» [2].
ارزیابی میزان و نحوه تحقق تخصیص اعتبارات تصویبشده در قوانین بودجه سنواتی و کاوش علل عملکرد پایینتر از میزان در نظر گرفته شده و یا عدم تخصیص این اعتبارات، یکی از مهمترین گامهای سیاستگذاری و قانونگذاری صحیح و یکی از اصلیترین گامها در دقیقترشدن برآوردها و پیشبینیها برای تهیه و تدوین لوایح و قوانین بودجه سنواتی است. بهبیاندیگر، فهم علل هرکدام از موارد عدم تحقق تخصیص مقادیر در نظر گرفته شده و یا تخصیص کمتر یا بیشتر از این میزان در قوانین بودجه سنواتی، تأثیراتی فراوان در تحلیلها و برآوردهای پیشرو خواهد داشت [3]. به همین جهت، اکنون که بخش اول لایحه بودجه سال 1404 به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است، در گزارش پیشرو تلاش خواهد شد تا شمایی از میزان تحقق اعتبارات حوزه دین، ارشاد اسلامی و اوقاف در قانون بودجه سال 1403 ارائه و پس از آن در سایه تحلیل کلی ارقام، به بررسی مشکلات عدم عملکرد یا عدم اجرای هریک از اعتبارات مورد نظر پرداخته شود، تا بتوان مبتنیبر این ارزیابی، مقدمات تصویب قانون بودجه کارآمدتری را برای سال 1404 رقم زد.
مجموع اعتبارات مصوب دستگاههای اجرایی ذیل دستگاه سیاستگذار در سال 1403 به تفکیک اعتبارات هزینهای و اعتبارات تملکداراییهای سرمایهای در جدول زیر دیده میشوند:
جدول 1. اعتبارات مصوب دستگاههای اجرایی حوزه دین، ارشاد اسلامی و اوقاف ذیل دستگاه سیاستگذار در سال 1403 (جدول 7 قانون بودجه)
شماره طبقهبندی |
عنوان دستگاه اصلی/ اجرایی |
هزینهای |
تملکداراییهای سرمایهای |
جمع کل (میلیون ریال) |
||||
عمومی |
متفرقه |
جمع |
عمومی |
متفرقه |
جمع |
|||
114030 |
مؤسسه نشر آثار حضرت امام قدس سره |
1,813,897 |
0 |
1,813,897 |
69,322 |
0 |
69,322 |
1,883,219 |
114150 |
آستان مقدس حضرت امام خمینی (ره) |
1,006,199 |
0 |
1,006,199 |
144,872 |
0 |
144,872 |
1,151,071 |
109500 |
سازمان اوقاف و امور خیریه |
1,181,504 |
132,000 |
1,313,504 |
8,840 |
0 |
8,840 |
1,322,344 |
109503 |
سازمان اوقاف و امور خیریه، حمایت از مدارس علوم دینی اهل سنت کمک به معیشت روحانیون |
8,569,982 |
0 |
8,569,982 |
0 |
0 |
0 |
8,569,982 |
113630 |
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها |
6,574,076 |
0 |
6,574,076 |
3,092 |
0 |
3,092 |
6,577,168 |
113632 |
نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها |
619,126 |
0 |
619,126 |
0 |
0 |
0 |
619,126 |
113633 |
دانشگاه معارف اسلامی |
536,048 |
0 |
536,048 |
68,584 |
0 |
68,584 |
604,632 |
113635 |
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها- پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی |
198,449 |
0 |
198,449 |
0 |
0 |
0 |
198,449 |
114450 |
دانشگاه شهید مطهری |
409,126 |
0 |
409,126 |
4,420 |
0 |
4,420 |
413,546 |
114460 |
دانشگاه امام صادق(ع) |
701,499 |
200,000 |
901,499 |
0 |
0 |
0 |
901,499 |
114461 |
دانشگاه اصول دین |
100,000 |
0 |
100,000 |
0 |
0 |
0 |
100,000 |
109501 |
دانشگاه علوم و معارف قرآنی |
1,248,608 |
0 |
1,248,608 |
97,237 |
0 |
97,237 |
1,345,845 |
109600 |
سازمان حج و زیارت |
409,338 |
0 |
409,338 |
0 |
0 |
0 |
409,338 |
114000 |
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
32,127,390 |
1,323,960 |
33,451,350 |
8,574,671 |
0 |
8,574,671 |
42,026,021 |
114028 |
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی |
13,789,452 |
270,000 |
14,059,452 |
149,701 |
0 |
149,701 |
14,209,153 |
114033 |
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی |
1,120,389 |
0 |
1,120,389 |
1,449 |
0 |
1,449 |
1,121,838 |
114043 |
مجمع جهانی اهل بیت |
2,001,664 |
60,000 |
2,061,664 |
5,295 |
0 |
5,295 |
2,066,959 |
114048 |
دانشگاه اهل بیت |
707,319 |
0 |
707,319 |
5,295 |
0 |
5,295 |
712,614 |
114900 |
دانشگاه مذاهب اسلامی |
763,244 |
0 |
763,244 |
1,449 |
0 |
1,449 |
764,693 |
114007 |
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم |
7,301,760 |
0 |
7,301,760 |
4,829 |
0 |
4,829 |
7,306,589 |
114012 |
شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی |
2,681,613 |
0 |
2,681,613 |
3,048 |
0 |
3,048 |
2,684,661 |
114020 |
شورای عالی حوزههای علمیه |
45,968,711 |
0 |
45,968,711 |
12,358,851 |
0 |
12,358,851 |
58,327,562 |
114318 |
شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران |
10,860,916 |
0 |
10,860,916 |
1,352,139 |
0 |
1,352,139 |
12,213,055 |
11402 |
شورای عالی حوزه علمیه خراسان |
5,939,498 |
0 |
5,939,498 |
61,636 |
0 |
61,636 |
6,001,134 |
114084 |
مرکز خدمات حوزههای علمیه |
114,435,965 |
0 |
114,435,965 |
965,813 |
0 |
965,813 |
115,401,778 |
114200 |
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) |
3,329,907 |
0 |
3,329,907 |
35,735 |
0 |
35,735 |
3,365,642 |
114300 |
سازمان تبلیغات اسلامی |
19,138,155 |
400,000 |
19,538,155 |
180,607 |
0 |
180,607 |
19,718,762 |
114310 |
مؤسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی |
2,157,483 |
0 |
2,157,483 |
77,265 |
0 |
77,265 |
2,234,748 |
114311 |
بنیاد دائرةالمعارف اسلامی |
806,299 |
0 |
806,299 |
0 |
0 |
0 |
806,299 |
114312 |
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
906,831 |
0 |
906,831 |
13,357 |
0 |
13,357 |
920,188 |
114313 |
شورای سیاستگذاری ائمه جمعه |
2,097,971 |
0 |
2,097,971 |
11,868 |
0 |
11,868 |
2,109,839 |
114314 |
مرکز رسیدگی به امور مساجد |
1,161,023 |
0 |
1,161,023 |
50,222 |
0 |
50,222 |
1,211,245 |
114315 |
ستاد اقامه نماز |
982,575 |
0 |
982,575 |
9,658 |
0 |
9,658 |
992,233 |
114316 |
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی |
1,103,523 |
0 |
1,103,523 |
197,880 |
0 |
197,880 |
1,301,403 |
114317 |
مؤسسه دایرهالمعارف فقه اسلامی |
227,640 |
0 |
227,640 |
0 |
0 |
0 |
227,640 |
114319 |
مرکز الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت |
283,231 |
0 |
283,231 |
1,449 |
0 |
1,449 |
284,680 |
114322 |
نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت |
188,158 |
0 |
188,158 |
0 |
0 |
0 |
188,158 |
114325 |
مرکز رسیدگی به امور مساجد- امور مساجد خراسان بزرگ (رضوی، شمالی و جنوبی) |
700,053 |
0 |
700,053 |
0 |
0 |
0 |
700,053 |
114350 |
ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر |
1,558,803 |
0 |
1,558,803 |
488,204 |
0 |
488,204 |
2,047,007 |
115600 |
حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی |
8,174,092 |
0 |
8,174,092 |
985,526 |
0 |
985,526 |
9,159,618 |
114400 |
جامعهالمصطفی العالمیه |
12,719,766 |
0 |
12,719,766 |
45,395 |
0 |
45,395 |
12,765,161 |
مجموع |
316,601,283 |
2,385,960 |
318,987,243 |
25,977,709 |
0 |
25,977,709 |
344,964,952 |
مأخذ: [7]
براساس جدول (1)، مجموع اعتبارات مصوب هزینهای برای دستگاههای حوزه دین در قانون بودجه 1403 (318,987)، تملکداراییهای سرمایهای (25,977)، و مجموع آنها (344,964) میلیارد ریال بوده است. بیشترین اعتبار هزینهای و تملکداراییهای سرمایهای بهترتیب برای مرکز خدمات حوزههای علمیه (114,435 میلیارد ریال) و شورای عالی حوزههای علمیه (12,358 میلیارد ریال) و کمترین اعتبار هزینهای و تملکداراییهای سرمایهای (که صفر نبوده و به آنها اختصاص داده شده) بهترتیب برای دانشگاه اصول دین (100 میلیارد ریال) و مجمع جهانی تقریب و دانشگاه مذاهب اسلامی هرکدام (144 میلیون تومان) بوده است.
در جدول زیر، اعتبارات مصوب متفرقه انتقالیافته به جداول 7 و 10 مادهواحده 1403 به تفکیک اعتبارات هزینهای و اعتبارات تملکداراییهای سرمایهای بههمراه موضوع اعتبار و عنوان دستگاه ذکر شده است.
جدول 2. اعتبارات مصوب متفرقه انتقالیافته به جداول (7 و 10) قانون بودجه 1403: حوزه دین، ارشاد اسلامی و اوقاف (جداول 1-7)
شماره طبقهبندی 1403 |
کد دستگاه |
عنوان دستگاه |
موضوع |
مصوب 1403 |
جمع کل (میلیون ریال) |
|
هزینهای |
تملکداراییهای سرمایهای |
|||||
750000 |
0 |
|
|
|
|
|
750000-33 |
109500 |
سازمان اوقاف و امور خیریه |
سازمان اوقاف و امور خیریه- کمک به آستانهای مقدس |
132,000 |
0 |
132,000 |
750000-46 |
114020 |
شورای عالی حوزههای علمیه |
ساخت مؤسسه موضوعشناسی و اولین موزه مفهومی دینی جهان |
0 |
2,000,000 |
2,000,000 |
750000-47 |
114028 |
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی |
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی- رایزنی فرهنگی آفریقای جنوبی |
270,000 |
0 |
270,000 |
750000-48 |
114043 |
مجمع جهانی اهل بیت |
مجمع جهانی اهل بیت- مرکز اسلامی آفریقای جنوبی |
60,000 |
0 |
60,000 |
750000-121 |
114300 |
سازمان تبلیغات اسلامی |
سازمان تبلیغات اسلامی- بابت بنیاد نهضت سازمان تبلیغات اسلامی |
200,000 |
0 |
200,000 |
750000-122 |
114300 |
سازمان تبلیغات اسلامی |
سازمان تبلیغات اسلامی- کمک به بنیاد ملی نهضت ملی پیشرفت بانوان |
200,000 |
0 |
200,000 |
مجموع |
862,000 |
2,000,000 |
2,862,000 |
مأخذ: [7]
در ادامه، برآورد اعتبارات ردیفهای متفرقه در سال 1403 به تفکیک اعتبارات هزینهای و اعتبارات تملکداراییهای سرمایهای و همچنین عنوان اعتبار بیان شده است.
جدول 3. برآورد اعتبارات ردیفهای متفرقه در سال 1403 (جدول 9)
شماره طبقهبندی 1403/ ردیف |
عنوان |
هزینهای |
تملکداراییهای سرمایهای |
جمع کل (میلیون ریال) |
550000 |
اعتبارات ردیفهای موردی (موقت) |
|
|
|
30 |
ستاد بازسازی عتبات- کمک |
44،000 |
10،000،000 |
10،044،000 |
42 |
مؤسسه فرهنگ علوم اسلامی قم |
88,000 |
0 |
88,000 |
47 |
کمک به آستانهای مقدس |
176,000 |
3,000,000 |
3,176,000 |
59 |
سازمان تبلیغات اسلامی- صندوق توسعه قرآنی کشور |
500,000 |
0 |
500,000 |
66 |
شورای عالی حوزههای علمیه- کمک به احداث و تکمیل حوزههای علمیه |
0 |
700,000 |
700,000 |
83 |
مؤسسه اخلاق و تربیت |
200,000 |
0 |
200,000 |
84 |
مجمع عالی حکمت اسلامی |
150,000 |
0 |
150,000 |
85 |
مؤسسه علم و تمدن و عرفان |
1,200,000 |
0 |
1,200,000 |
86 |
مؤسسه جهانی ولایت و شبکه ولایت |
500,000 |
0 |
500,000 |
87 |
دائرهالمعارف فقه |
100,000 |
0 |
100,000 |
88 |
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
100,000 |
0 |
100,000 |
95 |
کمک به مؤسسه شهید مطهری |
150,000 |
0 |
150,000 |
98 |
سازمان تبلیغات اسلامی- هیئت رزمندگان اسلام |
180,000 |
0 |
180,000 |
99 |
شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران- احداث حوزه علمیه خواهران |
400,000 |
250,000 |
650,000 |
111 |
کمک به کمیته هماهنگی و توسعه تسهیلات و خدمات اربعین در عراق (1000) و کمک به مؤسسه بحر نجف اشرف (1000) |
2,000,000 |
0 |
2,000,000 |
135 |
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی- طرح بلاغ |
300,000 |
0 |
300,000 |
153 |
کمک بابت تکمیل مصلی نمازجمعه شهرستان رامیان |
0 |
200,000 |
200,000 |
مجموع |
6,088,000 |
14150000 |
20,238,000 |
مأخذ: [7]
براساس جدول (3)، مجموع اعتبارات هزینهای و تملکداراییهای سرمایهای ردیفهای متفرقه مصوب در سال 1403 برای دستگاههای حوزه دین و ارشاد اسلامی، بهترتیب (6,088) و (14,150) میلیارد ریال و مجموع آنها (20,238) میلیارد ریال بوده است. بیشترین اعتبار مصوب ردیفهای متفرقه در قانون بودجه سال 1403، کمک به ستاد بازسازی عتبات با (10،044 میلیارد ریال) و کمترین اعتبار مربوط به مؤسسه فرهنگ علوم اسلامی قم با (88 میلیارد ریال) بوده است.
در جدول زیر، به شکل تفصیلی بند «ب» تبصره «13» قانون در سال 1403 با موضوع هزینهکرد یکدرصد از هزینههای شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری آمده است.
در جدول زیر، به شکل تفصیلی بند «ب» تبصره «13» قانون در سال 1403 با موضوع هزینه کرد یک درصد از هزینه های شرکتهای دولتی،
بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری آمده است.
شایان ذکر است که مجلس شورای اسلامی در تاریخ 1403/05/02 با تصویب ماده واحده ای با عنوان «قانون اصلاح تبصره های «6» و «13» قانون بودجه سال کل کشور»، بند «ب» تبصره « 13» قانون بودجه 1403 را بدین شکل اصلاح نمود:
«در بند «ب» تبصره «13» قانون بودجه سال کل کشور قبل از عبارت «مکلفند»عبارت «به استثنای شرکتهای زیانده، دارای زیان انباشته و سربه سر مندرج در پیوست شماره (3) این قانون و شرکتهایی که یکدرصد (15) هزینه آنها بیش از کل سود آنها بر مبنای ارقام مندرج در پیوست شماره (3) این قانون است» و بعد از عبارت «برای فعالیتهای یادشده واریز نماید.» عبارت «اعتبارات مربوط به مصارف موضوع این حکم، متناسب با میزان وصول اختصاص مییابد.» اضافه میشود».
بر این اساس، با مستثنینمودن تعداد قابلتوجهی از شرکتها عملاً میزان اعتبارات مصوب این بند به طرز چشمگیری کاهش یافت اما جدول 12 این قانون مورد اصلاح قرار نگرفت.
جدول 4. جدول تفصیلی بند «ب» تبصره «13» قانون بودجه سال 1403- مصوب هزینهکرد یکدرصد از هزینههای شرکتهای دولتی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشور
شماره طبقهبندی دستگاه اجرایی/ ردیف |
عنوان دستگاه/ برنامه |
مبلغ (میلیون ریال) |
109503 |
سازمان اوقاف و امور خیریه - حمایت از مدارس علوم دینی اهل سنت کمک به معیشت روحانیون |
3,100,000 |
1 |
برنامههای ویژه فرهنگی در مدارس علوم دینی اهل سنت |
3,100,000 |
114000 |
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
36,200,000 |
1 |
تکمیل پروژههای نیمهتمام عمرانی، فرهنگی، دینی و مذهبی (توزیع براساس آییننامه بند «ب» تبصره «۱۳» قانون بودجه 1403) |
18,600,000 |
2 |
حمایت و پشتیبانی از مؤسسات و فعالان قرآنی، فرهنگی، هنری، خانواده و جوانی جمعیت و سایر نهادهای دینی (توزیع براساس آییننامه بند «ب» تبصره «۱۳» قانون بودجه سال 1403) |
11,000,000 |
3 |
تقویت و توسعه کمّیوکیفی کانونهای فرهنگی هنری مساجد کشور در راستای مسجد محوری |
2,000,000 |
9 |
تولید پویانمایی و بازیهای رایانهای و زنجیره صنایع فرهنگی مرتبط با آن در راستای تقویت باورهای دینی و ملی و پرورش اجتماعی نسل کودک و نوجوان |
4,000,000 |
15 |
برنامههای بینالمللی علم و قرآن (پژوهشکده علم و تحول راهبری) |
600,000 |
114007 |
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم |
1,000,000 |
1 |
ساماندهی و حمایت از فعالیتهای فرهنگی، تبلیغی و ترویجی و حمایت از تولید محتوای فرهنگی و هنری در فضای مجازی |
1,000,000 |
114020 |
شورای عالی حوزههای علمیه |
10,000,000 |
1 |
حمایت از فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی ترویجی ستادهای راهبری و کانونهای تبلیغ حوزههای علمیه |
2,000,000 |
2 |
اجرای طرح امین و طرح هجرت |
8,000,000 |
114025 |
شورای عالی حوزه علمیه خراسان |
3,000,000 |
1 |
اجرای طرح امین و طرح هجرت |
3,000,000 |
114028 |
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی |
8,150,000 |
1 |
تقویت فعالیتها و تولیدات مؤثر فرهنگی بینالمللی در جهت تقویت گفتمان انقلاب اسلامی و معرفی فرهنگ، تاریخ، ادبیات و مفاخر کشور در سطح بینالمللی |
6,150,000 |
2 |
حمایت از برنامههای فرهنگی مجمع جهانی فقه اسلامی |
500,000 |
3 |
حمایت از برنامههای مجمع جهانی صلح اسلامی |
500,000 |
4 |
حمایت از فعالیتهای فرهنگی صندوق بلاغ در خارج از کشور |
500,000 |
5 |
مؤسسه نور مبین |
500,000 |
114033 |
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی |
1,000,000 |
1 |
توسعه همکاریهای فرهنگی بینالمللی، برگزاری دورههای آموزشی و توجیهی و ایجاد، حمایت و اعزام |
1,000,000 |
114043 |
مجمع جهانی اهل بیت |
800,000 |
1 |
حمایت از فعالیتهای فرهنگی و دینی در خارج از کشور (شبکه ثقلین) |
500,000 |
2 |
دانشگاه اهل بیت |
300,000 |
114200 |
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره ) |
1,000,000 |
1 |
تقویت طرح ولایت |
1,000,000 |
114300 |
سازمان تبلیغات اسلامی |
25,350,000 |
1 |
تقویت و گسترش سنت حسنه اعتکاف ویژه با مخاطب نوجوان و جوان (ستاد مرکزی اعتکاف) |
1,700,000 |
2 |
کمک به مؤسسات و هیئتهای دینی مذهبی |
2,200,000 |
3 |
بنیاد هدایت |
950,000 |
4 |
کمک به مساجد کشور در طرح مسجدمحوری از طریق شورای پشتیبانی امور مساجد استانها |
5,000,000 |
5 |
گسترش فعالیتهای حفظ موضوعی قرآن کریم و تقویت فعالیتهای مؤسسات قرآنی کشور (صندوق توسعه قرآنی) |
4,000,000 |
6 |
ستاد مرکزی اربعین - حوزه فعالیتهای دینی و مذهبی |
200,000 |
7 |
تقویت و گسترش فعالیتها و رویدادهای فرهنگی - دینی جریانساز و میدانی در سراسر کشور |
2,000,000 |
8 |
کمک به مؤسسات فرهنگی و آموزشی |
1,000,000 |
10 |
کمک به تقویت و توسعه برنامههای فرهنگی تربیتی بسیج دانشآموزی |
100,000 |
11 |
تقویت پایگاه جریانساز برای حلقههای میانی جبهه فرهنگی - فکری انقلاب اسلامی (سرچشمه نور انقلاب اسلامی) |
1,200,000 |
12 |
حمایت از حلقههای میانی مردمی فرهنگی |
1,800,000 |
13 |
حمایت از فعالیتهای فرهنگی بنیاد سپهر |
400,000 |
14 |
حمایت طرح ولایت (مؤسسه شمیم معرفت علوی) |
800,000 |
15 |
حمایت از برنامههای معارف اسلامی (مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام نور) |
200,000 |
16 |
حمایت از فعالیتهای فرهنگی بنیاد بینالمللی عاشورا |
150,000 |
17 |
حمایت از برنامههای مؤسسه فرهنگ علوم اسلامی قم |
300,000 |
18 |
حمایت از برنامههای مرکز الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت |
300,000 |
19 |
کنکره بینالمللی نهجالبلاغه |
50,000 |
20 |
دانشکده معارف و اندیشه اسلامی قم |
100,000 |
21 |
مجتمع فرهنگی رزمندگان اسلام |
150,000 |
22 |
مسجد و حسینه ثامنالائمه تهران |
100,000 |
23 |
حمایت از برنامههای فرهنگی ویژه جوانان و نوجوانان مؤسسه خدمات مشاورهای و پژوهشهای آستان قدس رضوی (جوانان آستان قدس رضوی) |
1,650,000 |
24 |
شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی |
1,000,000 |
مجموع |
89,600,000 |
مأخذ: [7]
براساس دادههای موجود در جدول (4) (ارقام مندرج در جدول بر اساس اصلاحیه مجلس، مورد بازنگری قرار نگرفت)، مجموع اعتبارات بند «ب» تبصره «13» قانون بودجه سال 1403 با موضوع یکدرصد از هزینههای شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری در حوزه دین و تبلیغ، (89,600,000) میلیون ریال بوده که بیشترین و کمترین آن بهترتیب برای تکمیل پروژههای نیمهتمام عمرانی، فرهنگی، دینی و مذهبی با (18,600,000) میلیون ریال و کنکره بینالمللی نهجالبلاغه با (50,000) میلیون ریال بوده است.
در جدول زیر میزان تحقق اعتبارات دستگاههای اجرایی بخش دین، ارشاد اسلامی و اوقاف ذیل دستگاه سیاستگذار در 7ماه نخست سال 1403 قابل مشاهده است.
جدول 5. میزان تحقق اعتبارات دستگاههای اجرایی بخش دین، ارشاد اسلامی و اوقاف ذیل دستگاه سیاستگذار در 7 ماه نخست سال 1403
شماره طبقهبندی |
عنوان دستگاه اصلی/ اجرایی |
هزینهای |
تملکداراییهای سرمایهای |
جمع کل |
درصد تحققیافته (میلیون ریال) |
||||
عمومی |
متفرقه |
جمع |
عمومی |
متفرقه |
جمع |
||||
109500 |
سازمان اوقاف و امور خیریه |
412,607 |
0 |
412,607 |
124,080 |
0 |
0 |
536,687 |
45 |
109503 |
سازمان اوقاف و امور خیریه، حمایت از مدارس علوم دینی اهل سنت کمک به معیشت روحانیون |
2,800,000 |
|
2,800,000 |
|
|
0 |
2,800,000 |
22 |
109501 |
دانشگاه علوم و معارف قرآنی |
۶۳۲,۲۴۸ |
0 |
۶۳۲,۲۴۸ |
0 |
0 |
0 |
۶۳۲,۲۴۸ |
52.1 |
109600 |
سازمان حج و زیارت |
۲۱۷,۹۵۴ |
0 |
۲۱۷,۹۵۴ |
0 |
0 |
0 |
۲۱۷,۹۵۴ |
53.2 |
114028 |
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی |
۶,۴۸۷,۶۰۸ |
0 |
۶,۴۸۷,۶۰۸ |
0 |
0 |
0 |
۶,۴۸۷,۶۰۸ |
45.6 |
114033 |
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی |
748,000 |
- |
748,000 |
- |
- |
- |
748,000 |
66 |
114043 |
مجمع جهانی اهل بیت |
1,145,000 |
30,000 |
1,175,000 |
0 |
0 |
0 |
1,175,000 |
51.1 |
114048 |
دانشگاه اهل بیت |
۳۶۹,۸۳۳ |
0 |
۳۶۹,۸۳۳ |
0 |
0 |
0 |
۳۶۹,۸۳۳ |
57 |
114900 |
دانشگاه مذاهب اسلامی |
۴۱۱,۷۰۰ |
0 |
۴۱۱,۷۰۰ |
0 |
0 |
0 |
۴۱۱,۷۰۰ |
59 |
114007 |
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم |
3,900,168 |
0 |
3,900,168 |
0 |
0 |
0 |
3,900,168 |
49 |
114020 |
شورای عالی حوزههای علمیه |
18,000,000 |
0 |
18,000,000 |
9,440,000 |
0 |
0 |
18,000,000 |
41 |
114318 |
شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران |
4,930,000 |
0 |
4,930,000 |
0 |
0 |
0 |
4,930,000 |
45 |
11402 |
شورای عالی حوزه علمیه خراسان |
3,810,000 |
0 |
3,810,000 |
0 |
0 |
0 |
3,810,000 |
64 |
114300 |
سازمان تبلیغات اسلامی |
9,612,017 |
0 |
9,612,017 |
0 |
0 |
0 |
9,612,017 |
54 |
114315 |
ستاد اقامه نماز |
525,000 |
0 |
525,000 |
0 |
0 |
0 |
525,000 |
55.8 |
114325 |
مرکز رسیدگی به امور مساجد- امور مساجد خراسان بزرگ (رضوی، شمالی و جنوبی) |
355,000 |
0 |
355,000 |
0 |
0 |
0 |
355,000 |
54 |
114350 |
ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر |
1,490,216 |
0 |
1,490,216 |
463,794 |
0 |
463,794 |
1,954,010 |
47.52 |
114400 |
جامعهالمصطفی العالمیه |
6,580,000 |
0 |
6,580,000 |
3,130 |
0 |
3,130 |
6,583,130 |
46.15 |
مجموع |
|
|
62,457,351 |
|
|
591,004 |
63,048,355 |
50.5 |
براساس دادههایی که از سازمانهای حوزه دین، گردآوری شد و در جدول (5) بیان شد، بهصورتکلی بدون لحاظ کردن درآمد اختصاصی دستگاهها، درصد تحقق اعتبارات حوزه دین در 7 ماهه نخست اجراییسازی قانون بودجه سال 1403، بهطور میانگین 50.5 درصد، نسبت به کل میزان بودجه مصوب سال 1403 بوده و بیشترین و کمترین درصدد تحقق بهترتیب برای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با 66درصد و شورای عالی حوزههای علمیه با 41 درصد بوده است و فقط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و شورای عالی حوزه علمیه خراسان (64 درصد) بیش از 60 درصد از اعتبارات خود را دریافت کردهاند.
جدول 6. میزان تحقق اعتبارات متفرقه انتقالیافته به جداول (7 و 10) قانون بودجه 1403 (جدول 7-1)
شماره طبقهبندی 1403 |
کد دستگاه |
عنوان دستگاه |
موضوع |
تحققیافته 7 ماه نخست سال 1403 |
جمع کل |
درصد تحقق (میلیون ریال) |
|
هزینهای |
تملکداراییهای سرمایهای |
||||||
750000 |
|
0 |
|
|
|
|
|
750000-33 |
109500 |
سازمان اوقاف و امور خیریه |
سازمان اوقاف و امور خیریه- کمک به آستانهای مقدس |
124,080 |
0 |
124,080 |
100 |
750000-48 |
114043 |
مجمع جهانی اهل بیت |
مجمع جهانی اهل بیت- مرکز اسلامی آفریقای جنوبی |
30,000 |
0 |
30,000 |
50 |
750000-121 |
114300 |
سازمان تبلیغات اسلامی |
سازمان تبلیغات اسلامی- بابت بنیاد نهضت سازمان تبلیغات اسلامی |
0 |
0 |
0 |
0 |
750000-122 |
114300 |
سازمان تبلیغات اسلامی |
سازمان تبلیغات اسلامی- کمک به بنیاد ملی نهضت ملی پیشرفت بانوان |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
114380 |
ستاد احیای امربهمعروف و نهیازمنکر |
همافزایی و تقویت فعالیتها و تولیدات فرهنگی، هنری و ورزشی |
0 |
0 |
0 |
0 |
از میان دستگاههای حوزه دین و ارشاد اسلامی که میزان تحقق اعتبارات متفرقه انتقالیافته به جداول (7 و 10) خود را اعلام کردند، فقط سازمان اوقاف و امور خیریه و مجمع جهانی اهلبیت(ع) اعتباراتی را دریافت کردهاند و دیگر دستگاهها یا اعتبارات این جدول را اعلام نکرده و یا تحقق آن را صفر اعلام کردند.
جدول 7. میزان تحقق اعتبارات ردیفهای متفرقه در 7ماه نخست سال 1403 (جدول 9)
شماره طبقهبندی 1403/ ردیف |
عنوان |
هزینهای |
تملکداراییهای سرمایهای |
جمع کل |
درصد تحقق (میلیون ریال) |
550000 |
اعتبار ردیفهای موردی (موقت) |
||||
29 |
کمک به تأمین زیرساختها و هزینه های پشتیبانی از سفرهای زیارتی اربعین (سازمان اوقاف و امور خیریه) |
2,880,000 |
0 |
2,880,000 |
100 |
30 |
ستاد بازسازی عتبات عالیات – کمک |
9,300,000 |
0 |
9,300,000 |
100 |
59 |
سازمان تبلیغات اسلامی- صندوق توسعه قرآنی کشور |
0 |
0 |
0 |
0 |
84 |
مجمع عالی حکمت اسلامی |
69,750 |
0 |
69,750 |
46.5 |
86 |
مؤسسه جهانی ولایت و شبکه ولایت |
4,000 |
0 |
4,000 |
8 |
مجموع |
12,253,750 |
0 |
12,253,750 |
52 |
براساس جدول(7)، در مجموع 52 درصد از اعتبارات ردیفهای متفرقهی اعلامی تحقق یافته که البته اعتبارات تملکداراییهای سرمایهای آنها هیچ تحققی نداشته است. در این بین، بیشترین میزان تحقق اعتبارات هزینهای متعلق به ستاد بازسازی عتبات عالیات و کمک به تأمین زیرساختها و هزینههای پشتیبانی از سفرهای زیارتی اربعین، بهصورت همزمان با میزان تحقق 100درصد اعتبارات و کمترین آن نیز مربوط به مؤسسه جهانی ولایت و شبکه ولایت، با میزان 8درصد تحقق اعتبارات بوده است.
جدول 8. جدول تفصیلی بند «ب» تبصره «13» قانون در سال 1403- میزان تحقق هزینهکرد یکدرصد از هزینههای شرکتهای دولتی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری (جدول 12)
شماره طبقهبندی دستگاه اجرایی/ ردیف |
عنوان دستگاه/ برنامه |
مبلغ |
درصد تحقق (میلیون ریال) |
109503 |
سازمان اوقاف و امور خیریه - حمایت از مدارس علوم دینی اهل سنت کمک به معیشت روحانیون |
|
|
1 |
برنامههای ویژه فرهنگی در مدارس علوم دینی اهل سنت |
0 |
0 |
114007 |
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم |
|
|
1 |
ساماندهی و حمایت از فعالیتهای فرهنگی، تبلیغی و ترویجی و حمایت از تولید محتوای فرهنگی و هنری در فضای مجازی |
0 |
0 |
114020 |
شورایعالی حوزههای علمیه |
|
|
1 |
حمایت از فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی ترویجی ستادهای راهبری و کانونهای تبلیغ حوزههای علمیه |
0 |
0 |
2 |
اجرای طرح امین و طرح هجرت |
0 |
0 |
114025 |
شورای عالی حوزه علمیه خراسان |
|
|
1 |
اجرای طرح امین و طرح هجرت |
0 |
0 |
114033 |
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی |
|
|
1 |
توسعه همکاریهای فرهنگی بینالمللی، برگزاری دورههای آموزشی و توجیهی و ایجاد، حمایت و اعزام |
0 |
0 |
114043 |
مجمع جهانی اهل بیت |
|
|
1 |
حمایت از فعالیتهای فرهنگی و دینی در خارج از کشور (شبکه ثقلین) |
0 |
0 |
2 |
دانشگاه اهل بیت |
0 |
0 |
114318 |
شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران |
|
|
1 |
جامعهالزهرا |
0 |
0 |
2 |
ساماندهی و حمایت از فعالیتهای فرهنگی، تبلیغی و ترویجی و آموزش نیروی انسانی متخصص |
0 |
0 |
114325 |
مرکز رسیدگی به امور مساجد- امور مساجد خراسان بزرگ (رضوی، شمالی و جنوبی) |
|
|
1 |
حمایت از فعالیتهای فرهنگی، قرآنی و تحکیم خانواده در مساجد |
0 |
0 |
114315 |
ستاد اقامه نماز |
|
|
1 |
گسترش فرهنگ اقامه نماز |
0 |
0 |
114400 |
جامعهالمصطفیالعالمیه |
|
|
1 |
توانمندسازی و مهارتافزایی دانشپژوهان براساس مأموریتها و مشاغل جهت ایفای رسالتهای حوزهای و حمایت از برنامههای آموزشی، فرهنگی و توسعه و پشتیبانی مدارس تابعه، پیوسته و حوزههای علمیه همکار |
0 |
0 |
114350 |
ستاد احیای امربهمعروف و نهیازمنکر |
|
|
1 |
تقویت فرهنگ امربهمعروف و نهیازمنکر |
0 |
0 |
براساس مکاتبات صورت گرفته در ضمن گزارش حاضر با دستگاههای حوزه دین و ارشاد اسلامی، 14 دستگاه این حوزه میزان تحقق اعتبارات مربوط به بند «ب» تبصره «13» قانون بودجه سال 1403، با موضوع تخصیص یکدرصد از هزینههای شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت در حوزه دین و تبلیغ را صفر اعلام کرده و بقیه دستگاهها، بهرغم پیگیریهای مکرر، در اینباره گزارشی ارائه نکردهاند.
تلاش قانون بودجه سال 1403 در حوزه فرهنگی اختصاص منبع درآمدی از محل 1 درصد اعتبارات هزینه ای شرکت ها بوده که سعی داشته تا از طریق ایجاد ضمانت اجرا برای بودجه اختصاصی آنها یعنی بند «ب» تبصره «13» قانون مزبورامکان وصول این منابع را بالا ببرد ، براساس گزارشهای متعدد اخذ شده از این دستگاهها، در عمل تحقق پیدا نکرده و درنتیجه این امر و علل دیگری مانند افزایش تورم، تحولی در مسیر بودجه دستگاههای منظور رخ نداد و درنهایت، میتوان گفت که بدون در نظر گرفتن بودجه اختصاصی این دستگاهها (یکدرصد از هزینههای شرکتهای دولتی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشور) در 7ماهه نخست سال 1403، بهطور میانگین تنها 50.5 درصد اعتبار تخصیصی آنها (حدود 10درصد کمتر از بودجه مصوب) را دریافت کردهاند.
بهعلاوه اینکه در نظر گرفتن چنین اعتباراتی که تجارب گذشته حاکی از عدم تحقق آنها در زمان اجراییسازی قانون بودجه است، علاوهبر طفیلی کردن حوزه دین و فرهنگ نسبت به دیگر حوزهها، این تصور را برای سیاستگذاران و قانونگذاران بهوجود میآورد که اعتبارات لازم جهت انجام وظایف دستگاههای حوزه دین و تبلیغ در قانون تأمین شده و طبیعتاً این دستگاهها باید مطابق با آن در حوزه مربوط به خود عملکرد داشته باشند، حال آنکه همانطور که بیان شد، گزارشهای دریافت شده در هر دو سال پیاپی، حاکی از آن است که در عمل این مفاد ماده هیچگونه عملکردی نداشته است. درحالیکه براساس بند «31» بخش «امکانات» اصول سیاست فرهنگی کشور، مصوب 1371/05/20 شورای عالی انقلاب فرهنگی، نظام بودجهریزی در حوزه فرهنگ، دین و تبلیغ باید متضمن حفظ جایگاه مناسب برای بخش حاضر در نظام بودجهریزی کشور بوده و تخصیص اعتبارات بهنحوی باشد که ثبات مالی لازم برای برنامهریزی بلندمدت فراهم شود و فعالیتها و برنامههای فرهنگی تابع تغییرات بودجه جاری کشور نباشد [4].
در قوانین برنامههای بودجه دو اخیر (سالهای 1402 و 1403)، سهم فصل فرهنگ در کل بودجه کشور همواره کمتر از 2 درصد بوده است [3] و [5]. فارغ از مشکلات کمبود اعتبارات این عرصه، غالب سازمانهای دینی و تبلیغی اذعان دارند که مجبورند هرساله درصد قابلتوجهی از اعتبارات خود را صرف هزینههای اجتنابناپذیری مانند جبران خدمات کارکنان کنند. غالب سازمانهای دینی و تبلیغی بیش از 50% از اعتبارات تخصیصی خود را -که حدود 80% از بودجه مصوب آنها در قانون بودجه 1403 است- صرف حقوق و دستمزد نیروی انسانی میکنند و باقیمانده اعتبارات، توانایی پوششدادن برنامههای مصوب را ندارد. مضاف آنکه با افزایش تورم، درصد مرتبط با حقوق و دستمزد رفتهرفته بیشتر میشود و برعکس این نسبت، سهم اعتبارات برنامهای کاهش مییابد و این بهمعنای اُفت عملکرد و اثرگذاری این سازمانهاست [3].