معرفی و تحلیل برخی شاخص های حوزه بازرگانی خارجی ایران

نویسندگان

چکیده

اگرچه از مجموعه شاخص های تحلیلی می توان برای ارزیابی رقابت پذیری سبد کالاهای صادراتی یک کشور بهره برد، اما براساس روش پیشنهادی بانک جهانی، عملکرد بخش بازرگانی را می توان از چهار بُعد: 1. ترکیب، جهت گیری و رشد صادرات و واردات (شامل شاخص باز بودن تجاری، شاخص اکمال تجاری، شاخص پتانسیل تجاری و شاخص شدت تجاری)، 2. تنوع محصول و بازار (شامل شاخص تمرکز صادرات و شاخص نفوذ بازار)، 3. مهارت فناورانه در صادرات و 4. شاخص ماندگاری صادرات، مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. بررسی ها حاکی از آن است که وضعیت تجاری کشور تاکنون در هیچ یک از شاخص های فوق با پنج شریک عمده تجاری طی سال های اخیر در وضعیت مطلوبی قرار نداشته که در کنار سایر مؤلفه های مؤثر بر حوزه تجارت، عدم شناخت و تبیین وضع موجود کشور براساس شاخص های فوق در این وضعیت بی تأثیر نبوده است. بر همین اساس ضروری است در تنظیم روابط تجاری دو یا چندجانبه با کشورها، شناخت دقیق از وضعیت هریک از شاخص های فوق و تمهید اقدامات مقتضی برای بهبود آنها در دستور کار قرار گیرد.