چالش ها و راهکارهای سیاستی خوشه سازی شرکت های دانش بنیان

نویسندگان

مدیر گروه فناوری های نوین دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

چکیده

با توجه به ضرورت بهبود عملکرد شرکت های دانش بنیان در عرصه اقتصادی کشور، این پژوهش ایجاد بسترهای لازم برای شکل گیری خوشه های دانش بنیانی در کنار صنعت را مورد توجه قرار داده است. چالش های پیش روی خوشه شدن شرکت های دانش بنیان با یکدیگر در زیست بوم نوآوری در سه محور فرهنگی، اجرایی و حقوقی و قانونی قابل دسته بندی است. مهم ترین چالش ها از نظر فرهنگی عبارتند از: ضعف در کسب مهارت های فنی و حرفه ای، ضعف فرهنگ کار جمعی و شناخت حق و حقوق تسهیم منافع و مالکیت ها. از منظر اجرایی مسائلی همچون شفاف نبودن اولویت های فناورانه در کشور مبتنی بر نیازها، فرصت ها و ظرفیتها، بخشی نگری، ضعف در ایجاد حلقه های اتصال و ضعف در برنامه ریزی فضایی و توجه به اقتصاد فضا به عنوان پیشران شکل گیری خوشه ها قابل ذکر هستند. از منظر حقوقی و قانونی نیز می توان به مسائلی همچون ناآشنایی کافی شرکت های کوچک با قراردادهای مشارکت حقوقی، نگرانی از رعایت حقوق مالکیت فکری و ضعف در برنامه ها و راهبردهای شفاف قانونی و اجرای آنها اشاره کرد. لذا از بعد فرهنگی، نهادینه کردن مهارت های فنی و حرفه ای، کار تیمی و خلاقیت حل مسئله از دوران کودکی در قالب سرفصل های آموزش و پرورش ضروری است. ازنظر اجرایی و قانونی نیز استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان مستقر در استان ها برای حل مسائل و چالش های استان و مبتنی بر اولویت ها و نیازهای کشور، هماهنگی دستگاه های اجرایی و راهبردهای شفاف برای ایجاد انگیزه خوشه شدن بین شرکت های دانش بنیان حائز اهمیت زیادی است.