«تبیین ضرورت توجه به پیشرانهای فرابخشی در سیاستگذاری مدیریت منابع آب »

نویسنده

چکیده

روند اضافه برداشت صورت گرفته از منابع آب عمدتاً ناشی از بیش بارگذاری صورت گرفته بر این منابع بوده که به دلیل فزونی مصارف نسبت به منابع موجود، منجر به بروز چالش های متعدد آبی شده است. هم زمان وقوع خشکسالی های متعدد و آثار تغییر اقلیم نیز دامنه بحران و چالش های آبی را بیشتر کرده است. از آنجا که فشارهای بهرهبرداری بر منابع آب، خارج از بخش آب ایجاد می شود، برای سیاستگذاری عملیاتی و تضمین موفقیت راهکارهای مرتفع نمودن بحران آب، توجه به نقش پیشران های فرابخشی حائز اهمیت است. در همین راستا در اولین گزاره سیاستی حکمرانی ارائه شده از سوی شبکه مراکز پژوهشی راهبردی و اجماع متشکل از نخبگان بخش آب کشور، این مهم مورد توجه قرار گرفته است. براساس این گزاره ، «سیاستگذاری در مدیریت منابع آب باید با توجه به سرمنشأهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و سایر پیشرانهای آن تنظیم شود. در این راستا حتی سیاستگذاریهای ذیربطِ از بالا به پایین نیز باید با سیاستگذاری عملیاتی براساس مبانی علمی و ملاحظات میدانی همه کنشگران در سطح عملیاتی منطبق بوده و با توجه به ماهیت منطقهای آب و توجه به ناهمگنیهای مکانی صورت گیرد. در این زمینه نقش دولت و مجلس در حوزه نظارت و تنظیمگری اهمیت زیادی دارد». درواقع قسمت ابتدایی این گزاره بر این موضوع تأکید داشته که محرک های رشد تقاضای آب در خارج از این بخش و به خصوص در بخش های اقتصادی و سیاسی قرار دارد. این نکته در گزارش حاضر به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و ابعاد آن تبیین شده است. در گزارش های آتی ضمن ارائه سایر گزاره های سیاستی مطرح شده از سوی شبکه مراکز پژوهشی در بخش آب، مابقی نکات ارائه شده در گزاره نخست که تمرکز بیشتری بر شیوه های عملیاتی نمودن سیاستگذاری های صورت گرفته دارند، تشریح خواهد شد.