نویسندگان
1 پژوهشگر ارشد گروه فرهنگ عمومی، هنر و صنایع خلاق دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
2 کارشناس گروه فرهنگ عمومی، هنر و صنایع خلاق دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مجلس شورای اسلامی
چکیده
«واقعیت بودجه» نهادهای دین و مذهب و دستگاه های مرتبط این است که در لایحه بودجه سال 1402 مجموع اعتباری که برای «فصل دین و مذهب» لحاظ شده تنها 0/8 درصد نسبت به بودجه مصوب سال 1401، افزایش یافته است. با این حال اعتباری که می تواند به فعالان و کارکنان مرتبط با «فصل دین و مذهب» کمک کند و ذیل اعتبارات هزینه ای تعیین میشود، کاهش 0/3 درصدی را نشان میدهد. افزایش اعتبار بالای 100 درصد برخی از دستگاههای این بخش میتواند به معنای کاهش اعتبار برخی از دستگاههای دیگر در همین بخش باشد؛ چراکه بررسیها نشان داد سهم 16 درصدی اعتبارات «فصل دین و مذهب» ذیل امور فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری در بودجه مصوب سال 1401 به 14 درصد در لایحه بودجه سال 1402 کاهش یافته است. یکی از مشکلاتی که برای اجرای برنامه های «فصل دین و مذهب» در سال پیشرو می توان انتظار داشت این است که به دلیل عملکرد پایین این اعتبارات اکثر این برنامه ها شاید نتوانند نتایج مطلوبی را به بار آورند. برنامه های بخش دین و تبلیغ با چند مشکل مواجه اند؛ کلی بودن برنامه ها، شفاف نبودن برخی از برنامه ها، ضعف برخی از سنجه ها یا شاخصها، عدم توجه جدّی تدوین کنندگان لایحه به بودجه ریزی عملیاتی و نظارت پذیری و شفافیت آن. راهبردهایی چون تسهیل سفر به عتبات عالیات برای عموم مردم؛ حمایت از برنامهها و ابتکارات مربوط به گردهمایی های هدفمند فعالان و متفکران فرهنگی، دینی و مذهبی؛ تخصیص اعتبار جهت تربیت مبلغان تخصصی و برقراری عدالت آموزشی برای علاقه مندان به علوم دینی و حوزوی، نیازمند توجه بودجه ای جدی می باشند.