وضعیت انرژی در کشور ارمنستان و مبادلات آن با ایران

نویسندگان

چکیده

ارمنستان با جمعیت 2/96 میلیون نفری و تولید ناخالص 12/65 میلیارد دلاری، تنها کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیاست که با ایران مرز زمینی دارد. بیش از 30 سال است که روابط دیپلماتیک میان ایران و ارمنستان برقرار است و این کشور روابط سیاسی مناسبی با ایران داشته است. مبادلات انرژی ایران و ارمنستان از سال 1376 با صادرات برق ایران به ارمنستان آغاز شد. در ادامه قرارداد بیست ساله تهاتر گاز و برق بین دو کشور در سال 1383 منعقد شد ولی اجرای این قرارداد در سال 1388 با صادرات گاز طبیعی ایران به مقصد ارمنستان تحقق یافت که درنتیجه در سال 1389 میزان واردات برق ایران از ارمنستان افزایش پیدا کرد و از حدود 400 میلیون کیلووات ساعت به حدود 1200 میلیون کیلووات ساعت رسید. با توجه به اینکه ارمنستان ذخایر هیدروکربوری زیادی ندارد، سهم منابع نفت و گاز در تولید ناخالص داخلی این کشور صفر است و عمده انرژی مورد نیاز خود را از محل واردات گاز طبیعی و فراورده های نفتی تأمین و درصد بالایی از گاز طبیعی خود را از کشورهای روسیه و ایران وارد می کند. با توجه به ظرفیت خالی خطوط لوله ایران و ارمنستان، امکان توسعه تجارت گاز بین این دو کشور در قالب قرارداد بلندمدت وجود دارد که می تواند در تقویت روابط هر دو کشور حائز اهمیت باشد. ازطرف دیگر با توجه به اینکه شبکه برق ارمنستان با برق ایران سنکرون است، ایران می تواند با توسعه شبکه انتقال برق با ارمنستان در قالب خط سوم، بخشی از ناترازی عرضه و تقاضای برق در فصل تابستان را مدیریت کند. همچنین با توجه به عدم ظرفیت پالایشگاهی و مخازن قابل اتکا برای ذخیره سازی فراورده های نفتی ارمنستان، ایران می تواند نسبت به توسعه صادرات فراورده های نفتی و همچنین ایجاد زیرساخت های مخازن ذخیره فراورده نفتی در این کشور اقدام کند.