نویسنده

• بهادر غلامی

چکیده

یکی از مهم ترین ملزومات مدیریت پیش دستانه تهدیدهای فراروی امنیت ملی و نیز توسعه بازدارندگی همه جانبه، بهره گیری از ظرفیت های پدافند غیرعامل است. اهمیت این موضوع به ویژه در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران با تهدیدهای متراکم امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مواجه است، به یکی از اولویت های مهم کشور در دهه پنجم انقلاب اسلامی ایران تبدیل شده است. به طوری که استحکام و پایداری در قلمروهای ملی، مستلزم رعایت اصول و معیارهای مناسب پدافند غیرعامل است که بی توجهی به آنها، تهدیدهای بسیاری را در ابعاد مختلف به همراه خواهد داشت. پدافند غیرعامل باعث کاهش قابل توجه آسیب پذیری در مقابل تهدیدها و حملات دشمنان می شود. اهمیت این موضوع به حدی است که رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) در دیدار مسئولان سازمان پدافند غیرعامل کشور در تاریخ 6 آبان 1397 فرمودند: «اگر مدیران کشور اهمیت این مسئله را درک نکنند و پدافند غیرعامل به طور شایسته توسعه پیدا نکند، کشور در معرض تهدیدهای بعضاً غیرقابل جبران قرار خواهد گرفت». با توجه به اهمیت این موضوع، سازمان پدافند غیرعامل کشور فعالیت خود را آغاز کرده و اساسنامه آن در سال 1393 به تصویب مقام معظم رهبری رسید. ایشان در تاریخ 6 آبان 1397 در دیدار رئیس ستاد کل نیروهای مسلح فرمودند قانون تشکیل آن در مجلس شورای اسلامی تصویب شود. بر همین اساس طرح تشکیل سازمان پدافند غیرعامل در 24 تیرماه 1398 به مجلس ارائه شد که ایرادهایی داشت و در کارگروه دفاعی و با حضور نهادهای مربوطه برای اصلاح آن جلساتی تشکیل شد که در نهایت اصلاح و در تاریخ 18/9/1398 به تصویب کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم رسید اما در صحن مطرح نشد. بر همین اساس در مجلس یازدهم طرح تشکیل سازمان پدافند غیرعامل ارائه شد. اما در حالی که انتظار می رفت مصوبه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی که با همکاری و موافقت نهادهای مربوطه اصلاح شده بود مورد بررسی کمیسیون قرار گیرد این مصوبه با اصلاحاتی که در متن آن صورت گرفته بود مورد بررسی و تأیید کمیسیون مذکور در تاریخ 15 فروردین 1400 قرار گرفت، این مصوبه مجدداً، در فروردین 1401 مورد بررسی و در تاریخ 21 فروردین ماه 1401 با انجام اصلاحاتی توسط کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تصویب شد. مطابق این مصوبه، در راستای تحقق تدابیر مقام معظم رهبری و اجرای سیاست های کلی نظام، سیاستگذاری، افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقای پایداری ملی و ... سازمان پدافند غیرعامل کشور، با ساختار موجود و بر اساس اساسنامه مصوب با شخصیت حقوقی مستقل در تابعیت ستاد کل نیروهای مسلح تشکیل می گردد. بر همین اساس احکامی نیز برای آن از جمله کمیته دائمی پدافند غیر عامل، اساسنامه و اعتبارات لازم، وضع شده است. برای تحقق اسناد بالادستی در خصوص پدافند غیرعامل، مصون سازی سرزمینی، حفظ و ارتقای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و به ویژه ملاحظات و تأکیدات مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، تصویب قانونی جامع در خصوص پدافند غیرعامل ضروری است. با وجود این، طرح تشکیل سازمان پدافند غیرعامل کشور، ایرادها و ابهام های دارد که برای رفع آنها، پیشنهاد می شود مفاد طرح تشکیل سازمان پدافند غیر عامل کشور با توجه به ارزیابی و پیشنهادهای ارائه شده در متن این گزارش با رعایت قانون آیین نامه داخلی مجلس، اصلاح و رفع شوند.