نوع گزارش : گزارش های نظارتی
نویسندگان
پژوهشگر گروه اقتصاد کلان و مدل سازی دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
چکیده
در آذر ماه سال ۱۴۰۳، شاخص تولید و فروش شرکت های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۱/۲ و ۷/۴ درصدی را تجربه کرده اند، همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش کاهش ۶/۲و ۴/۶ درصدی داشته اند.
در آذر ماه سال ۱۴۰۳، شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱۷/۴ و ۱۸/۸ درصدی داشته است، همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش افزایش ۹ و ۲/۴ درصدی داشته اند. شاخص تولید رشته فعالیت فلزات پایه نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۰/۳ درصدی و شاخص فروش افزایش ۴/۲درصدی و نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش کاهش ۶/۵ و ۵/۲ درصدی داشته است.
در آذر ماه سال ۱۴۰۳ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت های صنعتی بورسی افزایش ۲/۶ درصدی داشته و رشد نقطه به نقطه با افزایش ۲/۷ واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به ۲۵ درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه شاخص قیمت فعالیت های صنعتی بورسی در آذر ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل ۰/۳ واحد درصد افزایش یافته و میزان ۲۴/۱ درصد افزایش را نشان می دهد.
گزیده سیاستی
برآورد مرکز پژوهش های مجلس نشان میدهد؛در آذرماه سال ١٤٠٣ نسبت به ماه مشابه سال قبل، شاخص تولید شرکتها ی صنعتی بورسی افزایش 1/2 درصدی و شاخص فروش افزایش 7/4 درصدی را تجربه کرده اند.
کلیدواژهها
موضوعات
خلاصه مدیریتی
بیان/ شرح مسئله
تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبههای مختلف، عاملی کلیدی در تحلیلهای خُرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیمگیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت بهدلیل تأثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخشهای دیگر اقتصاد، بهعنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاهمدت مورد استفاده قرار میگیرد. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بهصورت ماهیانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکتهای بورسی را محاسبه میکند. اهمیت این شاخص بهروز، برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد؛ بیشتر خواهد بود. زیرا بازخورد شوکهای وارده به اقتصاد ایران و واکنشهای سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این درحالی است که آمار رسمی بخش حقیقی بهصورت فصلی و با تأخیر ارائه میشود.
نقطهنظرات/ یافتههای کلیدی
طی آذرماه سال 1403، شاخص تولید شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 1/2 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 6/2 درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشتهفعالیت صنعتی بورسی 9 رشتهفعالیت افزایش در شاخص تولید و 6 رشتهفعالیت کاهش در شاخص تولید را تجربه کردهاند. رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (بجز دارو)» و «لاستیک و پلاستیک» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین طی آذرماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل، تنها رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات» و «سایر کانی غیر فلزی» افزایش در شاخص تولید داشته و رشتهفعالیتهای «غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سیمان» بیشترین سهم در کاهش شاخص تولید را داشتهاند.
همچنین، شاخص تولید شرکتهای معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 5/3 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 6/5 درصدی مواجه شده است.
گفتنی است؛ طی آذرماه سال 1403، شاخص فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 7/4 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 4/6 درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، 10 رشتهفعالیت افزایش در شاخص فروش و 5 رشتهفعالیت کاهش در شاخص فروش داشتهاند. رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (بجز دارو)» و «کک و پالایش» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سایر کانی غیر فلزی» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، بیشترین سهم در افزایش شاخص فروش متعلق به رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «لاستیک و پلاستیک» و «تجهیزات برقی» و بیشترین سهم در کاهش شاخص فروش متعلق به رشتهفعالیتهای «کاشی و سرامیک»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سیمان» بودهاست.
بر این اساس، شاخص فروش شرکتهای معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 23/7 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 10/5 درصدی مواجه شده است.
در آذرماه سال 1403 نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی افزایش 2/6 درصدی داشته و رشد نقطهبهنقطه با افزایش 2/7 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 25 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه شاخص قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی در آذرماه سال 1403 نسبت به ماه قبل 0/3 واحد درصد افزایش یافته و میزان 24/1 درصد افزایش را نشان میدهد.
1.مقدمه
شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از دادههای ماهیانه شرکتهای صنعتی بورسی پذیرفته شده در بورس محاسبه میشود. در تهیه این شاخصها از اطلاعات ماهیانه 332 شرکت بورسی استفاده میشود و علاوهبر اندازهگیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا و برآوردی از تغییرات ماهیانه ارزشافزوده ایجاد شده را در صنایع مختلف و بهدنبال آن در کل اقتصاد منعکس میکنند.
بر این اساس، شاخص تولید صنعت بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص قیمت فصلی مرکز آمار و شاخص قیمت ماهیانه بانک مرکزی منتشر میشود، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارند. از طرفی، این آمار چندین ضعف اساسی دارد که مهمترین آن وقفه سهماهه در انتشار دادهها و بعضاً متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهیانه است.
شاخصهای ماهیانه تولید، فروش و قیمت استخراج شده از اطلاعات عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تا حد زیادی میتوانند با دقت مناسب و بهصورت بههنگام تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند و با توجه به بررسیهای انجام شده و تطبیق دادن این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران که بهصورت فصلی منتشر میشود، مشخص شده، این شاخص بهخوبی میتواند در وقفه انتشار این شاخصهای رسمی، شاخص جایگزین مناسبی برای آن باشد. [1] در این مطالعه تغییرات شاخصهای تولید، فروش و قیمت شرکتهای صنعتی و معدنی پذیرفته شده در بورس و همچنین مهمترین رشتهفعالیتهای آن در آذرماه سال ۱۴۰۳ مورد بررسی قرار گرفته است.
2.شاخصهای تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی
در آذرماه سال 1403، شاخص تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 1/2 و 7/4 درصدی را تجربه کردهاند، همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش کاهش 6/2 و 4/6 درصدی داشتهاند.
شکل 1. نمودار شاخصهای تولید و فروش فعالیتهای صنعتی (100=1400) |
شکل 2. نمودار رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش فعالیتهای صنعتی (درصد) |
مأخذ: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
طی سهماهه منتهی به آذرماه سال 1403، رشد میانگین متحرک سهماهه شاخص تولید افزایش 2/2 درصدی و شاخص فروش آن افزایش 7/9 درصدی را نشان میدهند.
شکل 3. نمودار رشد میانگین متحرک سهماهه شاخصهای تولید و فروش
فعالیتهای صنعتی نسبت به دوره مشابه سال قبل (درصد)
مأخذ: همان.
جدول 1. رشد شاخص تولید و فروش فعالیتهای صنعتی و معدنی بورسی در آذرماه سال ۱۴۰۳
شاخص فروش |
شاخص تولید |
رشد شاخص تولید و فروش |
|||||
رشد نهماهه نسبت به نهماهه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه قبل |
رشد نهماهه نسبت به نهماهه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه قبل |
||
1/1 |
7/4 |
-4/6 |
-0/8 |
1/2 |
-6/2 |
صنعت |
|
5/6 |
29/9 |
-0/5 |
1/1 |
17/9 |
-4/5 |
شیمیایی بهجز دارو |
رشتهفعالیتهای منتخب صنعت |
-0/8 |
4/2 |
-5/2 |
-1/5 |
-0/3 |
-6/5 |
فلزات پایه |
|
-10/9 |
-18/8 |
2/4 |
-10/6 |
-17/4 |
9/0 |
خودرو و قطعات |
|
-13/9 |
-23/7 |
-10/5 |
-3/3 |
5/3 |
6/5 |
معدن |
مأخذ: همان.
3.شاخصهای تولید و فروش به تفکیک رشتهفعالیتهای صنعتی بورسی
آذرماه سال 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشتهفعالیت صنعتی بورسی، 9 رشتهفعالیت افزایش در شاخص تولید و 6 رشتهفعالیت کاهش در شاخص تولید داشته است. رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی بجز دارو» و «لاستیک و پلاستیک» بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشتهفعالیتهای «چوب و کاغذ»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «خودرو و قطعات» بیشترین کاهش را در شاخص تولید داشتهاند.
همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشتهفعالیت صنعتی بورسی، 10 رشتهفعالیت افزایش در شاخص فروش و 5 رشتهفعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کردهاند. رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (بجز دارو)» و «فلزات پایه» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «چوب و کاغذ» بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کردهاند.
شکل 4. نمودار رشد شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیتهای صنعتی در آذرماه سال 1403
نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
مأخذ: همان.
طی آذرماه سال 1403 نسبت به ماه قبل [2]، تنها رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات» و «سایر کانی غیر فلزی» افزایش در شاخص تولید داشتهاند و رشتهفعالیتهای «چوب و کاغذ»، «غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر» و «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» بیشترین کاهش را در شاخص تولید تجربه کردهاند. همچنین، رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «لاستیک و پلاستیک» و «تجهیزات برقی» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشتهفعالیتهای «چوب و کاغذ»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» کاهش را در شاخص فروش تجربه کردهاند.
شکل 5. نمودار رشد شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیتهای صنعتی در آذرماه سال 1403 نسبت به ماه قبل (درصد)
مأخذ: همان.
طی آذرماه سال 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (بجز دارو)» و «لاستیک و پلاستیک» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین، رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (بجز دارو)» و «کک و پالایش» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سایر کانی غیر فلزی» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند.
طی آذرماه سال 1403 نسبت به ماه قبل، تنها رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات» و «سایر کانی غیر فلزی» افزایش در شاخص تولید داشته و رشتهفعالیتهای «غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سیمان» بیشترین سهم در کاهش شاخص تولید را داشتهاند، همچنین بیشترین سهم در افزایش شاخص فروش متعلق به رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «لاستیک و پلاستیک» و «تجهیزات برقی» و بیشترین سهم در کاهش شاخص فروش متعلق به رشتهفعالیتهای «کاشی و سرامیک»، «محصولات فلزی بجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سیمان» بودهاست.
شکل 6. نمودار سهم رشتهفعالیتها از رشد شاخصهای تولید و فروش بخش صنعت
در آذرماه سال 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
مأخذ: همان.
شکل 7. نمودار سهم رشتهفعالیتها از رشد شاخصهای تولید و فروش بخش صنعت
در آذرماه سال 1403 نسبت به ماه قبل (درصد)
مأخذ: همان.
در ادامه به بررسی رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «شیمیایی (بهجز دارو)» و «فلزات پایه» بهدلیل ضریب اهمیت بالای این رشتهفعالیتها در محاسبه شاخص و همچنین رشتهفعالیتهای «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» و «دارو» پرداخته شده است.
3-1. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت خودرو و قطعات
در آذرماه سال 1403 شاخص تولید رشتهفعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 17/4 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 9 درصدی داشتهاست، همچنین شاخص فروش این رشته فعالیت نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 18/8 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 2/4 درصدی داشته است.
همانطور که در شکل 10 نشان داده شده، نسبت به ماه قبل شاخص تولید زیربخش «خودرو سواری» و «خودرو سنگین» و شاخص فروش زیربخش «خودرو سنگین» افزایش یافتهاست، همچنین مطابق شکل ۱۱، نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص فروش زیربخش «خودرو سنگین» افزایش یافته است.
شکل 8. نمودار شاخصهای تولید و فروش بخش خودرو و قطعات (100=1400) |
شکل 9. نمودار رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش خودرو و قطعات (درصد) |
مأخذ: همان.
شکل 10. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای خودرو و قطعات نسبت به ماه قبل (درصد) |
شکل 11. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
3-2. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت شیمیایی بهجز دارو
در آذرماه سال 1403 شاخص تولید رشتهفعالیت شیمیایی بهجز دارو، برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 17/9 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 4/5 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 29/9 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 0/5 درصدی داشته است.
مطابق شکل ۱۴، نسبت به ماه قبل کاهش شاخص تولید زیربخشهای «کودها و ترکیبات نیتروژندار»، «متانول» و «خوراک پالایشگاهها» و شاخص فروش زیربخشهای «کودها و ترکیبات نیتروژندار»، «پلاستیک و لاستیک مصنوعی» و «سایر»منجر به کاهش شاخص تولید و فروش شده است. درمقابل، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش شاخص تولید زیربخشهای «خوراک پالایشگاهها»، «پلاستیک و لاستیک مصنوعی» و «سایر» منجر به افزایش شاخص تولید و افزایش شاخص فروش زیربخشهای «پلاستیک و لاستیک مصنوعی»، «خوراک پالایشگاهها»، «متانول» و «سایر» منجر به افزایش شاخص فروش شدهاست.
شکل 12. نمودار شاخصهای تولید و فروش بخش شیمیایی (بهجز دارو) (100=1400) |
شکل 13. نمودار رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش شیمیایی (بهجز دارو) (درصد)
|
مأخذ: همان.
شکل 14. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای شیمیایی بهجز دارو نسبت به ماه قبل (درصد) |
شکل 15. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای شیمیایی بهجز دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
۳-3. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت فلزات پایه
در آذرماه سال 1403، شاخص تولید رشتهفعالیت فلزات پایه برمبنای شرکتهای بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 0/3 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 6/5 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 4/2 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 5/2 درصدی داشتهاست.
مطابق شکل ۱۸، نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش زیربخشهای اصلی کاهش یافته است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل، شاخص تولید زیربخشهای اصلی و شاخص فروش زیربخشهای «ورق» و «شمش» کاهش یافته است.
شکل 16. نمودار شاخصهای تولید و فروش بخش فلزات پایه (100=1400) |
شکل 17. نمودار رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش فلزات پایه (درصد) |
مأخذ: همان.
شکل 18. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای فلزات پایه نسبت به ماه قبل (درصد) |
شکل 19. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای فلزات پایه نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
3-4. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر
در آذرماه سال 1403، شاخص تولید رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر برمبنای شرکتهای بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 2/8 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 13/3 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 0/6 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 8/7 درصدی داشته است.
مطابق شکل 22، نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید و فروش زیربخش «لبنیات» افزایش یافتهاست، همچنین مطابق شکل ۲۳، نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیربخش های «روغنیها» و «کیک و بیسکوئیت» منجر به افزایش شاخص تولید و فروش شده است.
شکل 20. نمودار شاخصهای تولید و فروش بخش غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر (100=1400) |
شکل 21. نمودار رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر (درصد) |
مأخذ: همان.
شکل 22. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر نسبت به ماه قبل (درصد) |
شکل 23. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
3-5. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت دارو
در آذرماه سال 1403 شاخص تولید رشتهفعالیت دارو برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 14 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 3 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 12/8 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 6/9 درصدی داشته است.
طبق شکل ۲۶، نسبت به ماه قبل تنها شاخص فروش زیربخش «شربت و سوسپانسیون» افزایش یافته است. همچنین مطابق شکل 27، نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش تمام زیربخش ها کاهش داشتهاست.
شکل 25. نمودار رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش دارو (درصد) |
مأخذ: همان.
شکل 26. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای دارو نسبت به ماه قبل (درصد) |
شکل 27. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
4.شاخص قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی
در آذرماه سال 1403 نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی افزایش 2/6 درصدی داشته، همچنین رشد نقطهبهنقطه با افزایش 2/7 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 25 درصد رسیده است. گفتنی است؛ میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در آذرماه سال 1403 نسبت به ماه قبل با افزایش 0/3 واحد درصدی میزان 24/1 درصد افزایش را نشان میدهد.
شکل 28. نمودار درصد تغییر شاخص قیمت صنعت (100=1400)
مأخذ: همان.
بررسی شاخص قیمت رشتهفعالیتهای بورسی نشان میدهد؛ در آذرماه سال ۱۴۰۳، رشتهفعالیتهای «کاشی و سرامیک» و «دارو» بالاترین نرخ رشد ماهیانه و رشتهفعالیتهای «سیمان» و «کاشی و سرامیک» بالاترین نرخ رشد نقطهبهنقطه را تجربه کردهاند.
شکل 29. نمودار شاخص قیمت رشتهفعالیتهای بورسی- آذرماه سال ۱۴۰۳
مأخذ: همان.
5.شاخصهای تولید و فروش شرکتهای معدنی بورسی
در آذرماه سال 1403، شاخص تولید شرکتهای معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 5/3 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 6/5 درصدی مواجه شده و همچنین، شاخص فروش شرکتهای معدنی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 23/7 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 10/5 درصدی مواجه شده است.
مطابق شکل 32، نسبت به ماه قبل افزایش شاخص تولید زیربخش «کنسانتره» و «گندله» منجر به افزایش شاخص تولید شدهاست. همچنین مطابق شکل 33، نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص فروش تمام زیربخشها کاهش یافته و شاخص تولید تحت تاثیر افزایش شاخص تولید زیربخش «گندله» رشد مثبتی را تجربه کردهاست.
شکل 30. نمودار شاخصهای تولید و فروش شرکتهای معدنی بورسی (100=1400) |
شکل 31. نمودار رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش شرکتهای معدنی بورسی (درصد) |
مأخذ: همان.
شکل 32. نمودار رشد شاخصتولید و فروش زیربخشهای معدن نسبت به ماه قبل (درصد) |
شکل 33. نمودار رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای معدن نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی از اطلاعات ماهیانه 332 شرکت بورسی استخراج میشود و با توجه به اینکه این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار هم حرکتی مناسب دارد، با دقت زیادی میتواند تحولات بخش صنعت و معدن کشور را بهصورت ماهیانه رصد کند. در این گزارش تغییرات شاخصهای تولید، فروش و قیمت شرکتهای صنعتی و معدنی پذیرفته شده در بورس و همچنین مهمترین رشتهفعالیتهای آن در آذرماه سال ۱۴۰۳ مورد بررسی قرار گرفته است.
برآورد این گزارش نشان میدهد، طی آذرماه سال 1403، شاخص تولید شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 1/2 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 6/2 درصدی مواجه شده و همچنین شاخص فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 7/4 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 4/6 درصدی مواجه شده است. گفتنی است؛ شاخص قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل 25 درصد افزایش و نسبت به ماه قبل 2/6 درصد افزایش یافته است.
جدول 1 پیوست. آمار مربوط به رشد تولید کل رشتهفعالیتها (نسبت به ماه مشابه سال قبل 100=1400)
جدول 2 پیوست. آمار مربوط به رشد فروش کل رشتهفعالیتها (نسبت به ماه مشابه سال قبل (100=1400)
جدول ۳ پیوست. رشد شاخص تولید و فروش فعالیتهای صنعتی و معدنی بورسی در آذرماه سال ۱۴۰۳
شاخص فروش |
شاخص تولید |
|
||||
رشد نهماهه نسبت به نهماهه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه قبل |
رشد نهماهه نسبت به نهماهه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه قبل |
|
-13/9 |
-23/7 |
-10/5 |
-3/3 |
5/3 |
6/5 |
معدن |
1/1 |
7/4 |
-4/6 |
-0/8 |
1/2 |
-6/2 |
صنعت |
2/5 |
0/6 |
-8/7 |
5/6 |
2/8 |
-13/3 |
غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر |
6/7 |
-4/4 |
0/1 |
-0/2 |
-5/3 |
-15/4 |
منسوجات |
-16/5 |
-15/7 |
-18/5 |
-23/0 |
-29/8 |
-17/9 |
چوب و کاغذ |
3/5 |
3/6 |
-1/6 |
3/7 |
3/2 |
-0/8 |
کک و پالایش |
5/6 |
29/9 |
-0/5 |
1/1 |
17/9 |
-4/5 |
شیمیایی (بهجز دارو) |
-8/6 |
-12/8 |
-6/9 |
-10/3 |
-14/0 |
-3/0 |
دارو |
3/3 |
-3/0 |
0/8 |
6/3 |
4/9 |
-0/6 |
لاستیک و پلاستیک |
-0/7 |
-3/0 |
-15/9 |
-2/0 |
-11/8 |
-5/3 |
کاشی و سرامیک |
-0/6 |
-4/5 |
-12/2 |
-3/7 |
-4/5 |
-9/2 |
سیمان |
-3/8 |
-12/3 |
-7/6 |
1/0 |
-6/5 |
2/7 |
سایر کانی غیرفلزی |
-0/8 |
4/2 |
-5/2 |
-1/5 |
-0/3 |
-6/5 |
فلزات پایه |
-9/2 |
-18/2 |
-16/8 |
-8/9 |
-17/4 |
-11/8 |
محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات |
24/9 |
39/7 |
0/1 |
17/3 |
34/4 |
-2/0 |
تجهیزات برقی |
-2/0 |
-39/3 |
-34/6 |
2/1 |
4/8 |
-9/3 |
ماشینآلات و تجهیزات |
-10/8 |
-18/7 |
2/4 |
-10/6 |
-17/3 |
9/0 |
خودرو و قطعات |
8.توضیع تکمیلی شاخص رشته فعالیت شیمیایی بجز دارو
مطابق شکل ۱۵، نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید زیربخش «خوراک پالایشگاهها» رشد 67 درصدی داشته است، بررسی گزارشات ماهانه نشان میدهد در آذرماه سال ۱۴۰۲ شرکتهای این زیربخش به دلیل محدودیت مصرف گاز عمدتا با تعطیلی خط تولید و یا کاهش تولید مواجه شده بودهاند که این اتفاق در آذرماه سال ۱۴۰۳ به شدت سال گذشته نبودهاست.
لذا با حذف شرکتهای اصلی زیربخش«خوراک پالایشگاهها» مانند نوری، شاخص تولید زیربخش «خوراک پالایشگاهها» رشد 26 درصدی را نشان میدهد که به تبع آن شاخص تولید رشته فعالیت «شیمیای بجز دارو» با رشد 5 درصدی مواجه خواهد شد که درنهایت منجر به منفی شدن شاخص تولید کل صنایع بورسی در آذرماه خواهد شد.
کاهش شاخص تولید زیربخشهای «متانول» و «کودها و ترکیبات نیتروژندار» نیز به دلیل محدودیتهای مصرف گاز بوده است که شرکتها در سایت کدال به آن اشاره کردهاند. (شرکتهای شیراز، شپترو، شلرد، شاروم، زاگرس، خراسان، شپدیس، کرماشا)