پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در آذرماه سال 1402 بخش صنعت و معدن

نوع گزارش : گزارش های راهبردی

نویسندگان

پژوهشگر گروه اقتصاد کلان و مدل سازی دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

چکیده

در آذر ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید و فروش شرکت های صنعتی بورسی نسبت به ماه قبل، کاهش ۲/۱ درصدی و ۰/۴ درصدی داشته اند. لازم به ذکر است عملکرد ۹ ماهه سال جاری به ۹ ماهه سال قبل گویای رشد ۰/۲ درصدی شاخص تولید و کاهش ۱/۹ درصدی شاخص فروش صنعت است.
در آذر ماه سال ۱۴۰۲شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات نسبت به ماه قبل افزایش ۱۰/۷ و ۸/۳ درصدی داشته است. رشته فعالیت های کاشی و سرامیک، منسوجات، لاستیک و پلاستیک، کک و پالایش و معدن هم در این ماه نسبت به ماه قبل با افزایش شاخص تولید مواجه شده اند.
در آذر ماه سال ۱۴۰۲ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت های صنعتی بورسی صفر درصد بوده است، همچنین رشد نقطه به نقطه با کاهش ۱/۲ واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به ۲۳/۳ درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در آذر ماه سال ۱۴۰۲روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه داده و با ۰/۷ واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل، میزان ۲۲/۷ درصد افزایش را نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

 خلاصه مدیریتی

 

بیان مسئله

تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل‌های خُرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت به‌دلیل تأثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌های دیگر اقتصاد، به‌عنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به‌صورت ماهیانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌کند. اهمیت این شاخص به‌روز، برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود، زیرا بازخورد شوک‌های وارده به اقتصاد ایران و واکنش‌های سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این در‌حالی است که آمار رسمی بخش حقیقی به‌صورت فصلی و با تأخیر ارائه می‌شود.

 

یافته‌های کلیدی

در 9 ماهه سال 140۲، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به 9 ماهه مشابه سال قبل با افزایش 0/2 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 2/1 درصدی مواجه شده ‌است. در این 9 ماه نسبت به 9 ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته‌فعالیت صنعتی بورسی 8 رشته‌فعالیت افزایش در شاخص تولید و 7 رشته‌فعالیت کاهش در شاخص تولید را تجربه کرده‌اند. رشته‌فعالیت‌های «دارو»، «تجهیزات برقی» و « ماشین‌آلات و تجهیزات » بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «چوب و کاغذ »، « منسوجات » و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین کاهش در شاخص تولید را داشته‌اند. همچنین طی آذر‌ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل، رشته‌فعالیت‌های «کاشی و سرامیک»، «خودرو و قطعات» و «سایر کانی غیرفلزی» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند.

همچنین در 9 ماهه سال 140۲، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به 9 ماهه مشابه سال قبل با افزایش 6 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 1/2 درصدی مواجه شده ‌است.

در 9 ماهه سال 140۲، شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به 9 ماهه مشابه سال قبل با کاهش 1/9 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 0/4 درصدی مواجه شده ‌است. در این 9 ماه نسبت به 9 ماه مشابه سال قبل 8 رشته‌فعالیت افزایش در شاخص فروش و 7 رشته‌فعالیت کاهش در شاخص فروش داشته‌اند. رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «دارو» و «تجهیزات برقی» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «چوب و کاغذ» و «منسوجات» بیشترین کاهش در شاخص فروش را داشته‌اند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «شیمیایی (به‌جز دارو)»، «تجهیزات برقی» و «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کرده‌اند.

همچنین در 9 ماهه سال 140۲، شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به 9 ماه مشابه سال قبل با افزایش 0/3 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 1/8 درصدی مواجه شده ‌است.  

در آذر‌ماه سال 140۲ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی صفر درصد بوده ‌است، همچنین رشد نقطه‌به‌نقطه با کاهش 1/2 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 23/3 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در آذر‌ماه سال 140۲ روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه داده و با 0/7 واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل، میزان 22/7 درصد افزایش را نشان ‌می‌دهد.

  

1.مقدمه

شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از داده‌های ماهیانه شرکت‌های صنعتی بورسی پذیرفته شده در بورس[1] محاسبه می‌شود. در تهیه این شاخص‌ها از اطلاعات ماهیانه 319 شرکت بورسی استفاده می‌شود و علاوه‌بر اندازه‌گیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند و برآوردی از تغییرات ماهیانه ارزش‌افزوده ایجاد شده را در صنایع مختلف و به‌دنبال آن در کل اقتصاد منعکس می‌کنند.

شاخص تولید صنعت را بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص قیمت صنعت به‌صورت فصلی را مرکز آمار و ماهیانه را بانک مرکزی، منتشر می‌کند، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارند. از‌ طرفی، این آمار چندین ضعف اساسی دارد که مهم‌ترین آن وقفه سه‌ماهه در انتشار داده‌ها و بعضاً متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهیانه است.

شاخص‌های ماهیانه تولید، فروش و قیمت استخراج شده از اطلاعات عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق‌بهادار تهران تا حد زیادی می‌توانند با دقت مناسب و به‌صورت به‌هنگام تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند و با توجه به بررسی‌های انجام شده و تطبیق دادن این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران که به‌صورت فصلی منتشر می‌شود، مشخص شده این شاخص به‌خوبی می‌تواند در وقفه انتشار این شاخص‌های رسمی، شاخص جایگزین مناسبی برای آن باشد [1]. در این مطالعه تغییرات شاخص‌های تولید، فروش و قیمت شرکت‌های صنعتی و معدنی پذیرفته شده در بورس و همچنین مهم‌ترین رشته‌فعالیت‌های آن در آذر‌ماه سال ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفته است.

 

 

2.شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی

در 9 ماهه سال 140۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به 9 ماهه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 0/2 درصدی و کاهش 1/9 درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در آذر‌ماه سال 140۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 11/7 و 11/9 درصدی را تجربه کرده است و نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش کاهش 2/1 و 0/4 درصدی داشته‌اند.

نمودار 1. شاخصهای تولید و فروش فعالیتهای صنعتی (100=1395)

نمودار 2. رشد نقطه‌به‌نقطه شاخصهای تولید و فروش فعالیتهای صنعتی (درصد)

 

 

                                                                                                          

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

 

طی سه‌ماهه منتهی به آذر‌ماه سال 140۲، رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخص تولید کاهش 5/2 درصدی و شاخص فروش آن کاهش 5/6 درصدی را نشان می‌دهند.

 

نمودار 3. رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخصهای تولید و فروش

فعالیتهای صنعتی نسبت به دوره مشابه سال قبل                                           (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

جدول 1. رشد شاخص تولید و فروش فعالیت‌های صنعتی و معدنی بورسی آذر‌ماه سال ۱۴۰۲

شاخص فروش

شاخص تولید

رشد شاخص تولید و فروش

 

رشد 9‌ماهه نسبت به 9‌ماهه مشابه سال قبل

رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل

رشد نسبت به ماه قبل

 

رشد 9‌ماهه نسبت به 9‌ماهه مشابه سال قبل

رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل

رشد نسبت به ماه قبل

-1.9

-11.9

-0.4

0.2

-11.7

-2.1

صنعت

-5.9

-27.1

-15.4

-2.7

-21.3

-5.5

شیمیایی به‌جز

 دارو

رشته‌فعالیت‌های منتخب[2] صنعت

-2.2

-8.9

-0.6

1.5

-3.8

-5.3

فلزات پایه

-15.7

-32.3

8.3

-4.0

-23.7

10.7

خودرو و قطعات

0.3

-24.3

1.8

6.0

-1.7

1.2

معدن

مأخذ: همان.

 

3.شاخص‌های تولید و فروش به تفکیک رشته‌فعالیت‌های صنعتی بورسی

آذر‌ماه سال 140۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته‌فعالیت صنعتی بورسی 6 رشته‌فعالیت افزایش در شاخص تولید و 9 رشته‌فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته است. رشته‌فعالیت‌های «لاستیک و پلاستیک»، «سایر کانی غیرفلزی» و «کاشی و سرامیک» بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «خودرو و قطعات» و «شیمیایی (به‌جز دارو)» بیشترین کاهش در شاخص تولید داشته‌اند.

همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته‌فعالیت صنعتی بورسی 7 رشته‌فعالیت افزایش در شاخص فروش و 8 رشته‌فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند. رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «لاستیک و پلاستیک» و «دارو» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «شیمیایی (به‌جز دارو)» و «تجهیزات برقی» بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده‌اند.

 

نمودار 4. رشد شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیتهای صنعتی در آذر‌ماه

 سال 140۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل                                                            (درصد)[3]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

طی آذر‌ماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل، رشته‌فعالیت‌های «کاشی و سرامیک»، «خودرو و قطعات» و «سایر کانی غیرفلزی» افزایش در شاخص تولید داشته‌اند و رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» کاهش را در شاخص تولید ثبت کرده‌اند. همچنین، رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» افزایش در شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «شیمیایی (به‌جز دارو)»، «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» و «تجهیزات برقی» کاهش در شاخص فروش داشته‌اند.

 

نمودار 5. رشد شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیتهای صنعتی

در آذر‌ماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل                                                                       (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

طی آذر‌ماه سال 140۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «لاستیک و پلاستیک» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «خودرو و قطعات» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند، همچنین رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «لاستیک و پلاستیک» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «خودرو و قطعات» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند.

طی آذر‌ماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل، رشته‌فعالیت‌های «کاشی و سرامیک»، «خودرو و قطعات» و «سایر کانی غیرفلزی» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند، همچنین رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «کک و پالایش» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «شیمیایی (به‌جز دارو)»، «تجهیزات برقی» و «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کرده‌اند.

 

نمودار 6. سهم رشتهفعالیتها از رشد شاخصهای تولید و فروش بخش صنعت

در آذر‌ماه سال 140۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل                                                    (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

 

نمودار 7. سهم رشتهفعالیتها از رشد شاخصهای تولید و فروش بخش صنعت

در آذر‌ماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل                                                                       (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

 

در ادامه به بررسی رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «شیمیایی (به‌جز دارو)» و «فلزات پایه» به‌دلیل ضریب اهمیت بالای این رشته‌فعالیت‌ها در محاسبه شاخص و همچنین رشته‌فعالیت‌های «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» و «دارو» به‌دلیل اثرپذیری از حذف ارز ترجیحی 4200 تومانی در واردات نهاده‌های آنها پرداخته شده ‌است.

 

3-1. شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت خودرو و قطعات

در 9 ماهه سال 140۲، شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت خودرو و قطعات نسبت به 9 ماهه مشابه سال قبل به ترتیب با کاهش 4 و 15/7 درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در آذر‌ماه سال 140۲ شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت خودرو و قطعات بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل افزایش 10/7 و 8/3 درصدی داشته است. همان‌طور که در نمودار 10 نشان داده شده‌ است، نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش تمام زیر‌بخش‌ها به‌جز شاخص تولید زیربخش «خودرو سنگین» رشد مثبتی داشته‌اند.

نمودار 8. شاخصهای تولید و فروش بخش خودرو و قطعات (100=1395)

نمودار 9. رشد نقطه‌به‌نقطه شاخصهای تولید و فروش بخش خودرو و قطعات (درصد)

 

 

                                                                                                         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

 

 

نمودار 10. رشد شاخص‌ تولید و فروش زیربخش‌های خودرو و قطعات نسبت به ماه قبل (درصد)

نمودار 11. رشد شاخص تولید و فروش زیربخش‌های خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

3-2. شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت شیمیایی به‌جز دارو

در ۹ ماهه سال 140۲، شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت شیمیایی به‌جز دارو بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ۹ ماهه مشابه سال قبل به ترتیب با کاهش 2/7 و 5/9 درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در آذر‌ماه سال 140۲ شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت شیمیایی به‌جز دارو بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 5/5 درصدی و 15/4 درصدی داشته است. مطابق نمودار ۱۴، نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید و فروش زیربخش «پلاستیک و لاستیک مصنوعی» افزایش یافته ‌است. همچنین، نسبت به ماه مشابه سال قبل نیز تنها شاخص تولید زیربخش «کودها و ترکیبات نیتروژن‌دار» و شاخص تولید و فروش زیربخش «متانول» افزایش یافته ‌است.

 

 

نمودار 12. شاخصهای تولید و فروش بخش شیمیایی (‌به‌جز دارو) (100=1395)

نمودار 13. رشد نقطه‌به‌نقطه شاخصهای تولید و فروش بخش شیمیایی (به‌جز دارو) (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

نمودار 14. رشد شاخص‌ تولید و فروش زیربخش‌های شیمیایی به‌جز دارو نسبت به ماه قبل (درصد)

نمودار 15. رشد شاخص تولید و فروش زیربخش‌های شیمیایی به‌جز دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

۳-3. شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت فلزات پایه

در ۹ ماهه سال 140۲، شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت فلزات پایه بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ۹ ماهه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 1/5 درصدی و کاهش 2/2 درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در آذر‌ماه سال 140۲ شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت فلزات پایه بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 5/3 درصدی و 0/6 درصدی داشته است. مطابق نمودار ۱۸، نسبت به ماه قبل تنها شاخص فروش زیربخش‌های «شمش» و «پروفیل» افزایش یافته است‌، همچنین طبق نمودار ۱۹، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش شاخص تولید زیربخش «ورق» منجر به کاهش شاخص تولید شده‌ است.

 

نمودار 17. رشد نقطه‌به‌نقطه شاخصهای تولید و فروش بخش فلزات پایه (درصد)

نمودار 16. شاخصهای تولید و فروش بخش فلزات پایه (100=1395)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

نمودار 18. رشد شاخص‌ تولید و فروش زیربخش‌های فلزات پایه نسبت به ماه قبل (درصد)

نمودار 19. رشد شاخص تولید و فروش زیربخش‌های فلزات پایه نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

3-4. شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر

در ۹ ماهه سال 140۲، شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ۹ ماهه مشابه سال قبل به ترتیب با کاهش 0/6 درصدی و افزایش 3 درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در آذر‌ماه سال 140۲ شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 8/1 و 9 درصدی داشته است. مطابق نمودار 22 نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیربخش «لبنیات» افزایش یافته‌ و همچنین مطابق نمودار ۲۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص تولید «لبنیات» افزایش یافته ‌است.

 

نمودار 20. شاخصهای تولید و فروش بخش غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر (100=1395)

نمودار 21. رشد نقطه‌به‌نقطه شاخصهای تولید و فروش بخش غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

نمودار 22. رشد شاخص‌ تولید و فروش زیربخش‌های غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر نسبت به ماه قبل (درصد)

نمودار 23. رشد شاخص تولید و فروش زیربخش‌های غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

3-5. شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت دارو

در ۹ ماهه سال 140۲، شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت دارو بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ۹ ماهه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 16/8 و 13/4 درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در آذر‌ماه سال 140۲ شاخص تولید و فروش رشته‌فعالیت دارو بر‌مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 0/7 و 6 درصدی داشته است. طبق نمودار ۲۶ نسبت به ماه قبل شاخص فروش تمام زیربخش‌ها کاهش یافته و تنها شاخص تولید «شربت و سوسپانسیون» و «سایر» افزایش یافته ‌است. از طرفی مطابق نمودار 27 نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیربخش «قرص و کپسول» و شاخص فروش زیربخش «فراورده‌های تزریقی» کاهش یافته ‌است.

نمودار 24. شاخصهای تولید و فروش بخش دارو (100=1395)             

نمودار 25. رشد نقطه‌به‌نقطه شاخصهای تولید و فروش بخش دارو (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

نمودار 26. رشد شاخص‌ تولید و فروش زیربخش‌های دارو نسبت به ماه قبل (درصد)

نمودار 27. رشد شاخص تولید و فروش زیربخش‌های دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

4.شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی

در آذر‌ماه سال 140۲ نرخ رشد ماهیانه[4] قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی صفر درصد بوده ‌است، همچنین رشد نقطهبهنقطه[5] با کاهش 1/2 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 23/3 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین[6] سالیانه شاخص قیمت نیز در آذر‌ماه سال 140۲ روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه داده و با 0/7 واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل، میزان 22/7 درصد افزایش را نشان ‌می‌دهد.

 

 

نمودار 28. درصد تغییر شاخص قیمت صنعت (100=1395)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

بررسی شاخص قیمت رشته‌فعالیت‌های بورسی نشان‌ می‌دهد در آذر‌ماه سال ۱۴۰۲، رشته‌فعالیت‌های «دارو» و «کاشی و سرامیک» بالاترین نرخ رشد ماهیانه و رشته‌فعالیت‌های «فلزات پایه» و «سایر کانی غیرفلزی» بالاترین نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه را تجربه کرده‌اند.

 

نمودار 29. شاخص قیمت رشته‌فعالیت‌های بورسی- آذر‌ماه سال ۱۴۰۲

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

 

رشته‌فعالیت دارو در آذرماه، نرخ رشد ماهیانه مثبت 5/1 درصدی داشته است. گفتنی است، رشد نقطه‌به‌نقطه رشته‌فعالیت دارو نسبت به ماه پیش کاهش یافته و به 22 درصد رسیده و میانگین سالیانه قیمت نیز 48 درصد افزایش یافته ‌است.

 

نمودار 30. درصد تغییر شاخص قیمت رشته‌فعالیت دارو (100=1395)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر در آذرماه، نرخ رشد ماهیانه مثبت 1/6 درصدی داشته است. گفتنی است، رشد نقطه‌به‌نقطه این رشته‌فعالیت نسبت به ماه پیش افزایش یافته و در آذر‌ماه به 12/2 درصد رسیده است، میانگین سالیانه قیمت در این رشته‌فعالیت از فروردین‌ماه نزولی بوده و به 35 درصد رسیده است.

 

نمودار 31. درصد تغییر شاخص قیمت رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر (100=1395)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

5.شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی

در ۹ ماهه سال 140۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ۹ ماهه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 6 و 0/3 درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در آذر‌ماه سال 140۲ شاخص تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه قبل افزایش 1/2 و 1/8 درصدی داشته است. مطابق نمودار ۳۴، نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیربخش‌های «کنسانتره» و «سایر» افزایش یافته ‌است. همچنین مطابق نمودار 35، نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص تولید زیربخش «کنسانتره» افزایش یافته ‌است.

 

نمودار 32. شاخصهای تولید و فروش شرکتهای معدنی بورسی (100=1395)

نمودار 33. رشد نقطه‌به‌نقطه شاخصهای تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

نمودار 34. رشد شاخص‌تولید و فروش زیربخش‌های معدن نسبت به ماه قبل (درصد)

نمودار 35. رشد شاخص تولید و فروش زیربخش‌های معدن نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مأخذ: همان.

6.جمع‌بندی

شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی از اطلاعات ماهیانه 319 شرکت بورسی استخراج می‌شود و با توجه به اینکه این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار هم حرکتی مناسب دارد، با دقت زیادی می‌تواند تحولات بخش صنعت و معدن کشور را به‌صورت ماهیانه رصد کند. در این گزارش تغییرات شاخص‌های تولید، فروش و قیمت شرکت‌های صنعتی و معدنی پذیرفته شده در بورس و همچنین مهم‌ترین رشته‌فعالیت‌های آن در آذر‌ماه سال ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفته است.

برآورد این گزارش نشان ‌می‌دهد، در آذر‌ماه سال 140۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 2/1 درصدی و 0/4 درصدی داشته‌اند. لازم به ذکر است عملکرد 9 ماهه سال جاری به 9 ماهه سال قبل گویای رشد 0/2 درصدی شاخص تولید و کاهش 1/9 درصدی شاخص فروش صنعت است. در آذر‌ماه سال 140۲ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی صفر درصد بوده ‌است، همچنین رشد نقطه‌به‌نقطه با کاهش 1/2 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 23/3 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در آذر‌ماه سال 140۲ روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه داده و با 0/7 واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل، میزان 22/7 درصد افزایش را نشان ‌می‌دهد.

 

 

پیوست

جدول 1 پیوست. آمار مربوط به رشد تولید کل رشته‌فعالیت‌ها (نسبت به ماه مشابه سال قبل 100=1395)[7]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 2 پیوست. آمار مربوط به رشد فروش کل رشته‌فعالیت‌ها (نسبت به ماه مشابه سال قبل (100=1395)[8]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ۳ پیوست. رشد شاخص تولید و فروش فعالیت‌های صنعتی و معدنی بورسی آذر‌ماه سال ۱۴۰۲

شاخص فروش

شاخص تولید

 

رشد 9‌ماهه نسبت به 9‌ماهه مشابه سال قبل

رشد نسبت به ماه

مشابه سال قبل

رشد نسبت به ماه قبل

رشد 9‌ماهه نسبت به 9‌ماهه مشابه سال قبل

رشد نسبت به ماه

مشابه سال قبل

رشد نسبت به ماه قبل

0.3

-24.3

1.8

6.0

-1.7

1.2

معدن

-1.9

-11.9

-0.4

0.2

-11.7

-2.1

صنعت

3.0

-4.9

-9.0

-0.6

-8.5

-8.1

غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر

-12.8

2.3

46.0

-22.0

-34.2

10.6

منسوجات

-15.4

-7.4

-1.3

-25.1

-18.0

-0.6

چوب و کاغذ

-0.1

0.3

0.9

1.8

3.8

2.1

کک و پالایش

-5.9

-27.1

-15.4

-2.7

-21.3

-5.5

شیمیایی (به‌جز دارو)

13.4

2.9

-6.0

16.8

0.9

-0.7

دارو

0.2

12.7

-5.5

1.5

5.4

2.4

لاستیک و پلاستیک

11.4

1.6

-1.5

-1.0

3.8

12.4

کاشی و سرامیک

6.6

-0.1

-4.2

8.0

-1.9

-4.5

سیمان

14.4

19.8

-1.2

0.8

5.1

2.7

سایر کانی غیرفلزی

-2.2

-8.9

-0.6

1.5

-3.8

-5.3

فلزات پایه

-10.8

-21.9

4.0

-7.2

-16.9

-8.9

محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات

12.5

-23.8

-7.5

11.8

-24.9

-14.0

تجهیزات برقی

3.9

45.5

10.2

10.2

0.2

-2.1

ماشین‌آلات و تجهیزات

-15.7

-32.3

8.3

-4.0

-23.7

10.7

خودرو و قطعات

 

پینوشت

 

[1 ].برای اطلاعات بیشتر به گزارش پشتیبان مرکز پژوهش‌های مجلس در‌خصوص شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به شماره مسلسل 18001 مراجعه شود.

[2 ]. برای اطلاعات بیشتر به گزارش شاخص مدیران خرید آذر‌ماه سال 140۲ مراجعه شود. 

https://chambertrust.ir/digital-library/publishers.html.

 

گزیده سیاستی

برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس نشان‌ می‌دهد در آذر‌ماه سال 140۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 2/1 و 0/4 درصدی را تجربه کرده است. لازم به ذکر است عملکرد 9 ماهه سال جاری به 9 ماهه سال قبل گویای رشد 0/2 درصدی شاخص تولید است.

 

 

  1.  

    1. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، معرفی و نحوه محاسبه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، شماره مسلسل 18001.
    2. گزارش طرح شامخ مدیران خرید، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
    3. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در آبان‌ماه 140۲، بخش صنعت و معدن، شماره مسلسل 19453.
    4. www.Codal.Ir.