نوع گزارش : گزارش های راهبردی
نویسنده
کارشناس گروه آموزش و پرورش و فنی و حرفه ای دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
چکیده
بررسی عملکرد بودجه ازجمله مقدمات بودجه ریزی برای سال آتی است. این بررسی نشان می دهد برخی از تبصره هایی که بعضاً به سختی نیز تصویب می شود، فاقد عملکرد هستند و برخی از ردیف های بودجه ای نیز کمترین میزان تخصیص را دارند. تا پایان آبان ماه از کل اعتبارات هزینه ای عمومی وزارت آموزش وپرورش که ۱۹۶هزار میلیارد تومان می باشد، ۶۷/۵درصد یعنی معادل ۱۳۱هزار میلیارد تومان تخصیص یافته که از این مبلغ۹۰/۱۱درصد صرف پرداخت حقوق و دستمزد شده است. از اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور (۷/۸ هزارمیلیارد تومان) نیز که عمده و مهم ترین بخش اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای وزارت آموزش وپرورش را تشکیل می دهد، تا پایان آبان ماه تنها ۲۵درصد معادل ۱/۹هزار میلیارد تومان تخصیص داده شده است. این وضعیت گویای آن است که تقریباً هر آنچه که بودجه به وزارت آموزش وپرورش تخصیص داده شده، صرف پرداخت حقوق و دستمزد شده و عملاً به پروژه های تحولی یا ساخت وساز مدارس بودجه ای که حلال مشکلات باشد، اختصاص نیافته است، البته باید بدین نکته نیز اشاره داشت که یکی از اصلی ترین دلایلی که موجب کمبود بودجه می شود، عدم برآورد دقیق همه هزینه ها و مصارف ازسوی آموزش وپرورش و نبود آمارها و سنجه های دقیق و شفاف است. درخصوص تبصر ه های بودجه ای مرتبط با آموزش وپرورش نیز در برخی موارد به دلیل مشکلات فرایند اجرا یا قدرت پایین آموزش وپرورش در چانه زنی نسبت به سایر حوزه ها، تخصیص تام و کاملی دیده نمی شود.
موضوعات
1.مقدمه
ریشه بسیاری از کمبودها و ناکارآمدیها در نظام آموزشوپرورش را باید در بودجه این وزارتخانه جستجو کرد. آنجا که با وجود برنامهریزیهای دقیق بهدلیل عدم تخصیص بودجه، کاری پیش نمیرود و صرفاً با بودجههای اندک، وظایف روزانه انجام شده و حقوق و دستمزد ماهیانه کارمندان پرداخت میشود و عملاً ایجاد تحول در چنین وضعیتی ناممکن است. در گزارش حاضر بهمنظور شناخت وضعیت برنامههای اجرایی وزارتخانه از حیث منابع مالی و همچنین ارائه تصویری از وضعیت مالی این وزارتخانه به بررسی عملکرد بودجه در هشتماهه نخست سال پرداخته شده است. این گزارش همچنان به تنظیم بودجه سال۱۴۰۳ برای فهم عملکرد احکام و میزان عملیاتی ردیفهای درآمدی و هزینهای کمک خواهد کرد.
2.پیشینه تقنینی
مرکز پژوهشهای مجلس تاکنون درخصوص بودجه سال ۱۴۰۲ گزارشهای ذیل را منتشر کرده است:
3.تبصرههای قانون بودجه سال ۱۴۰۲ در حوزه آموزشوپرورش
عملکرد تبصرههای مربوط به وزارت آموزشوپرورش در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و عملکرد آنها در جدول ذیل گزارش شده است. همانطور که مشهود است یکی از اصلیترین مشکلات تبصرهها، فقدان امکان سنجش عملکرد آنها ازسوی وزارتخانه آموزشوپرورش است. درواقع دستگاههای دارای تکلیف، در صورت هزینهکرد نیز رأساً اقدام به هزینه در حوزه آموزشوپرورش میکنند و گزارش شفافی به وزارت آموزشوپرورش ارائه نمیشود، که موجب عدم تمرکز بودجه است. در مواردی نیز که اعتباری برای آموزشوپرورش در کنار حوزههای دیگر تعریف شده است، بهدلیل عدم اولویت آموزشوپرورش و همچنین فقدان قدرت چانهزنی در رقابت با سایر حوزهها، سهم اندکی به آموزشوپرورش تعلق میگیرد.
جدول ۱. تبصرههای قانون بودجه سال ۱۴۰۲
تبصره / بند / جز |
متن تبصره |
عملکرد |
توضیحات |
تبصره «۱» بند «ک» جزء «۳» |
سهم پنجدرصدی وزارت آموزشوپرورش (سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور برای نوسازی مدارس و فضاهای آموزشی و فرهنگی وزارت آموزشوپرورش و همچنین پردیسهای دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) از قیر رایگان. |
فاقد عملکرد |
عملکرد این ماده تا پایان آبانماه، صفر بوده و علت آن اختلافات بیندستگاهی و مشکلاتی بوده که در چرخه تخصیص قیر و ماده اولیه آن وجود داشته است.[1] |
تبصره «۶» بند «ف» |
سهم 40درصدی آموزشوپرورش از بیستوهفت صدم درصد (0/27٪) از کل نه درصد (۹%) مالیات بر ارزشافزوده برای توسعه ورزش مدارس. |
470 میلیارد تومان |
از 2.6همت مصوبه قانون بودجه 18/07 درصد محقق شده است که از این میزان 300میلیارد تومان هزینهای و 170میلیارد تومان تملک داراییهای سرمایهای بوده است. |
تبصره «۶» بند «ث» جزء ۲ |
تکلیف وزارت نفت (از طریق شرکت دولتی تابعه ذیربط) به گازرسانی تا درب مدارس و مساجد روستایی از محل سهم چهاردهونیم درصد (14/5٪) شرکت مذکور تا میزان چهل هزار میلیارد (۴۰٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال . |
فاقد عملکرد شفاف |
ازآنجاکه گازرسانی تنها تا درب مدارس است، وزارت آموزشوپرورش عملاً اطلاعات جامعهای از عملکرد این ماده در دست ندارد. |
تبصره «۶» بند «الف» جزء «5» |
تکلیف وزارتخانههای نفت و نیرو به تخفیف حق انشعاب، توسعه شبکه، حق وصل شمارشگر (کنتور) آب، برق، گاز و فاضلاب و افزایش جریان الکتریکی (آمپراژ) تا پنجاه درصد (۵۰%) به مدارس و خوابگاههای متأهلی که حداقل پنجاه درصد (۵۰%) آن توسط خیّرین ساخته میشود. |
اعمال شده |
با وجود اعمال این تخفیف، اما مسئله آن است که تخفیف ۵۰درصدی نیز موجب حل مشکلات این حوزه نخواهد شد و همچنین بهدلیل هزینههای بالای انشعابات بسیاری از مدارس تکمیل شده، تحویل نشدهاند. بنابراین باید مدارس خیرساز دارای معافیت کامل انشعابات باشند؛ تخفیف ۵۰درصدی بدین معناست که هم هزینهای بر دولت بار میشود و هم مسئله حل نمیشود. |
تبصره «۹» بند «ع» |
تکلیف به شوراهای برنامهریزی استان برای هزینهکرد حداقل پنجدرصد (۵%) از اعتبارات تملکداراییهای سرمایهای استانی بهمنظور توسعه زیرساختهای گردشگری، مرمت بافت تاریخی، حوزهها و مصلیهای نیمهتمام، اردوگاههای کشوری و استانی آموزشوپرورش، مساجد نیمهتمام استان و اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت. |
فاقد عملکرد قابل احصا |
در بسیاری از استانها بهدلیل کمبود اعتبارات و همچنین عدم آگاهی استانداران از این ماده، عملاً این ماده یا فاقد عملکرد است یا عملکرد آن قابل احصا نمیباشد و گزارش دقیقی از آن موجود نیست. |
درخصوص سهم ۴۰ درصدی آموزشوپرورش از 0/27 درصد از کل نه درصد مالیات بر ارزشافزوده، بهدلیل غیرشفاف بودن کل میزان مالیات بر ارزش افزوده، محاسبه سهم آموزشوپرورش و درنتیجه راستیآزمایی میزان تخصیص داده شده، ممکن نیست.
4.کل اعتبارات وزارت آموزشوپرورش
جمع کل اعتبارات آموزشوپرورش در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ بدون احتساب ردیفهای متفرقه 209 هزار میلیارد تومان و با احتساب ردیفهای متفرقه ۲۳۸ هزار میلیارد تومان بوده که تفکیک هزینهای و تملکداراییهای آن در جدول ذیل آمده است.
جدول ۲. کلیه اعتبارات وزارت آموزشوپرورش در قانون بودجه سال ۱۴۰۲
عنوان |
هزینهای |
تملک داراییهای سرمایهای |
جمع کل |
اعتبارات آموزشوپرورش (جدول 7) |
1,997,597,642 |
94,781,405 |
2,092,379,047 |
اعتبارات ردیفهای متفرقه اعمال نشده (جدول ۹) |
251.600.000 |
39.601.000 |
291.201.000 |
اعتبارات آموزشوپرورش با احتساب ردیفهای متفرقه |
2.249.197.642 |
134.382.405 |
2.383.580.047 |
همانطور که مشهود است عمده اعتبارات وزارت آموزشوپرورش در جدول ۷ قانون بودجه آمده است و براساس جدول ۷ قانون بودجه نیز بخش اصلی این اعتبارات مربوط به اعتبارات هزینهای دستگاهها میباشد و سهم اصلی اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای در ردیفهای سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس نهفته است. ازاینرو در گزارش حاضر ابتدا به بررسی بودجه هزینهای دستگاهها، میپردازیم و سپس در بخش عملکرد اعتبارات سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای را بررسی میکنیم. ردیفهای بودجه متفرقه[2] نیز ازآنجاکه عمدتاً مربوط به سازمان نوسازی است، در همین بخش بررسی میشود. همچنین در تمامی محاسبهها تنها به اعتبارات هزینهای عمومی ورود و از درآمدهای اختصاصی دستگاهها که جمعاً 32.827.880میلیون ریال (3/2 هزار میلیارد تومان) بوده است، چشمپوشی کردهایم تا دقیقاً سهم هر دستگاه از بودجه عمومی و عملکرد آن مشخص شود.
5.عملکرد کل اعتبارات وزارت آموزشوپرورش
جمع اعتبارات هزینهای عمومی وزارت آموزشوپرورش (بدون در نظر گرفتن درآمدهای اختصاصی) در جدول ۷ قانون بودجه 1.964.769.762 میلیون ریال (معادل تقریبی 196هزار میلیارد تومان) بود که با کسر کسورات قانونی 1.942.413.270میلیون ریال (معادل تقریبی 194 هزار میلیارد تومان) به این وزارتخانه ابلاغ شد. جزئیات تخصیص این اعتبارات در جدول ذیل قابل مشاهده است.
جدول 3. وضعیت کل اعتبارات هزینهای عمومی وزارت آموزشوپرورش مندرج در جدول ۷ قانون بودجه (میلیون ریال)
شرح ردیف |
مصوبه بودجه هزینهای عمومی |
ابلاغیه بودجه هزینهای عمومی |
تخصیص به مأخذ هشتدوازدهم |
حقوق کارکنان و بازنشستگان |
پرداختهای مشابه حقوق و اجتنابناپذیر |
ضروری حساس |
جمع تخصیص |
درصد از ابلاغ |
جمع کل |
1.964.769.762 |
1.942.413.270 |
1.294.942.182 |
1.181.203.569 |
111.225.453 |
18.398.000 |
1.310.827.022 |
67/5 |
اعتبارات تخصیص یافته تا پایان ماه هشتم 67/5 درصد کل اعتبارات آموزشوپرورش، معادل تقریبی 131هزار میلیارد تومان بوده که این عدد بیش از انتظار تحقق در هشتماه است. قابلتوجه آنجاست که از این مبلغ 118هزار میلیاردتومان (90.11درصد) صرف پرداخت حقوق کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی و بازنشستگان شده است.
6.اعتبارات ستاد وزارت آموزشوپرورش
در سال جاری اعتبارات ردیف 127500 علاوهبر آنکه اعتبارات مربوط به ستاد وزارت آموزشوپرورش را در بردارد، شامل اعتبارات مدارس خارج از کشور و همچنین اعتبارات حوزه تربیتبدنی و سلامت نیز است. مجموع اعتبارات هزینهای این ردیف در جدول ذیل قابل مشاهده است:
جدول 4. وضعیت اعتبارات هزینهای ردیفهای برنامهای وزارت آموزشوپرورش (میلیون ریال)
ردیف و شرح ردیف |
مصوبه بودجه هزینهای عمومی |
ابلاغیه بودجه هزینهای عمومی |
تخصیص به مأخذ هشتدوازدهم |
جمع تخصیص |
درصد از ابلاغیه |
کسری/افزایش از مأخذ هشتدوازدهم |
127500 - وزارت آموزشوپرورش |
32.680.000 |
31.699.600 |
21.133.067 |
13.145.960 |
41/5 |
7.987.107- |
بودجه هزینهای مصوب برای ستاد در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ به میزان 3/26 هزار میلیارد تومان بوده که پس از کسر کسورات قانونی مبلغ ابلاغی به وزارت آموزشوپرورش 3/16 هزار میلیارد تومان است. تا انتهای آبانماه انتظار آن بوده که 2/11 همت از بودجه تخصیص یابد، اما در عمل تنها 1/3 همت یعنی معادل 41/5 درصد از کل ابلاغیه بودجه، تخصیص یافته است.
7.اعتبارات زیرمجموعههای ستادی و برنامهای وزارت آموزشوپرورش
وضعیت تخصیص بودجههای هزینهای مربوط به ردیفهای برنامهای وزارت آموزشوپرورش تا پایان آبانماه در جدول ذیل آمده است:
جدول 5. وضعیت اعتبارات هزینهای ردیفهای برنامهای وزارت آموزشوپرورش (میلیون ریال)
ردیف و شرح ردیف |
مصوبه بودجه هزینهای عمومی |
ابلاغیه بودجه هزینهای عمومی |
تخصیص به مأخذ هشتدوازدهم |
جمع تخصیص |
درصد از ابلاغیه |
کسری/افزایش از مأخذ هشتدوازدهم |
127509- کمک به تأمین سرانه دانشآموزی و طرح جامع حمایت و ارتقای پوشش تحصیلی مناطق محروم. |
49,618,827 |
48.130.262 |
32.086.841 |
11.593.095 |
24/1 |
20.493.746- |
127593 - خرید خدمات آموزشی عمومی و برونسپاری در آموزشهای فنی و حرفهای و کاردانش. |
13,836,000 |
13.420.920 |
8.947.280 |
9.316.284 |
69/4 |
369.004 |
127520 - فعالیتهای پرورشی و امور تربیتی دانشآموزان. |
9,319,000 |
9.039.430 |
6.026.287 |
4.480.000 |
49/6 |
1.546.287- |
127541 - کمک به صندوق ذخیره فرهنگیان پس از تصویب اساسنامه. |
600,000 |
570.000 |
380.000 |
0 |
0 |
380.000- |
127594- اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. |
9,365,000 |
9.084.050 |
6.056.033 |
2.980.000 |
32/8 |
3.076.033- |
مطابق اطلاعات آمده تا پایان آبانماه سال جاری 298میلیارد تومان برای اجرای سند تحول بنیادین وزارت آموزشوپرورش و 448 میلیارد تومان برای فعالیتهای پرورشی و امور تربیتی اختصاص داده شده است. قابلتوجه آن است که بودجه اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش با بودجه فعالیتهای پرورشی و امور تربیتی دانشآموزان یکسان میباشد.
ردیف کمک به صندوق ذخیره فرهنگیان که درواقع پرداخت سهم دولت به این صندوق میباشد نیز فاقد عملکرد است. دلیل صفر بودن این ردیف آن است که پس از تصویب بند «ک» تبصره «۱۲»قانون بودجه سال ۱۴۰۰ که در آن وزارت آموزشوپرورش مکلف شد اساسنامه صندوق را اصلاح و به تصویب مجلس برساند، پرداخت اعتبارات این ردیف نیز منوط به تصویب اساسنامه شد که با توجه به عدم تقدیم اصلاحیه اساسنامه به مجلس شورای اسلامی، اعتباری نیز به این ردیف تخصیص نمییابد.
8.اعتبارات سازمانها و دستگاههای تبعه وزارت آموزشوپرورش
اعتبارات هزینهای دستگاهها و سازمانهای تابعه وزارت آموزشوپرورش در جدول 5 گزارش شده است. مبلغ تخصیص داده شده به سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی و سازمان آموزشوپرورش استثنایی بیش از پیشبینی هشتدوازدهم است. کمترین میزان تخصیص نیز به سازمان مدارس غیردولتی و مرکز توسعه مشارکتهای مردمی (25درصد از کل ابلاغیه بودجه) و سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور (22درصد از کل ابلاغیه بودجه) است.
جدول 6. وضعیت اعتبارات هزینهای سازمانها و دستگاههای تبعه وزارت آموزشوپرورش (میلیون ریال)
ردیف و شرح ردیف |
مصوبه بودجه هزینهای عمومی |
ابلاغیه بودجه هزینهای عمومی |
تخصیص به مأخذ هشتدوازدهم |
جمع تخصیص |
درصد از ابلاغیه |
کسری/افزایش از مأخذ هشتدوازدهم |
127509- دبیرخانه شورایعالی آموزشوپرورش |
145.000 |
140.650 |
93.767 |
91.786 |
65/3 |
1.981- |
127504 – سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی |
15.686.000 |
15.215.420 |
10.143.613 |
12.851.217 |
69/4 |
2.707.604 |
127512 – سازمان مدارس غیردولتی و مرکز توسعه مشارکتهای مردمی |
996.000 |
966.120 |
644.080 |
241.723 |
25/0 |
402.357- |
127517 – سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان |
1.042.000 |
1.010.740 |
673.827 |
661.136 |
65/4 |
12.691- |
127597 – سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک |
1.639.000 |
1.589.830 |
1.059.887 |
529.455 |
33/3 |
530.432- |
127600 – سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور |
1.882.000 |
1.825.540 |
1.217.027 |
403.871 |
22/1 |
813.156- |
127800 – سازمان آموزشوپرورش استثنایی |
2.716.000 |
2.634.520 |
1.756.347 |
1.760.038 |
66/8 |
3.691 |
128000 – سازمان نهضت سوادآموزی |
3.185.133 |
3.089.580 |
2.059.720 |
1.908.173 |
61/8 |
151.547- |
284000 – شرکت سهامی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان |
6.841.800 |
6.636.546 |
4.424.364 |
3.739.400 |
56/3 |
684.964- |
9.اعتبارات دانشگاههای تربیتمعلم
اعتبارات هزینهای تخصیص یافته به دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان در جدول 6 قابل رؤیت است. حدود 66درصد از کل ابلاغیه بودجه برای هر دو دانشگاه محقق شده است. این میزان برای دانشگاه شهید رجایی 139میلیارد تومان و برای دانشگاه فرهنگیان 818میلیارد تومان است.
جدول 7. وضعیت اعتبارات هزینهای دانشگاههای تربیتمعلم (میلیون ریال)
ردیف و شرح ردیف |
مصوبه بودجه هزینهای عمومی |
ابلاغیه بودجه هزینهای عمومی |
تخصیص به مأخذ هشتدوازدهم |
جمع تخصیص |
درصد از ابلاغیه |
کسری/افزایش از مأخذ هشتدوازدهم |
127542 – دانشگاه شهید رجایی |
2.163.001 |
2.098.111 |
1.398.741 |
1.397.377 |
66/6 |
1.364- |
127750 – دانشگاه فرهنگیان |
12.825.001 |
12.440.251 |
8.293.501 |
8.184.325 |
65/8 |
109.176- |
قابلتوجه آن است که عمده بودجه دانشگاه فرهنگیان درآمدهای اختصاصی این دانشگاه به میزان 2/74 هزار میلیارد تومان است. درحالیکه عمده بودجه دانشگاه شهید رجایی از محل بودجه عمومی بوده و تنها 43 میلیاردتومان از بودجه هزینهای این دانشگاه درآمد اختصاصی میباشد که البته در جدول فوق منظور نشده است.
10.اعتبارات ادارات کل آموزشوپرورش استانها
بودجه هزینهای تخصیصی به ادارات کل آموزشوپرورش استانها تا پایان آبانماه سال جاری 123هزار میلیارد تومان بوده است. از این میزان 116هزار میلیارد تومان (94/4 درصد) صرف پرداخت حقوق کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی و بازنشستگان میشود.
جدول 8. وضعیت اعتبارات هزینهای ادارات کل آموزشوپرورش استانها
ردیف و شرح ردیف |
مصوبه بودجه هزینهای عمومی |
ابلاغیه بودجه هزینهای عمومی |
تخصیص به مأخذ هشتدوازدهم |
حقوق کارکنان و بازنشستگان |
جمع تخصیص |
درصد |
127503 – وزارت آموزشوپرورش - ادارات کل آموزشوپرورش استانها |
1.800.830.000 |
1.782.821.700 |
1.188.547.800 |
1.168.319.099 |
1.237.543.182 |
69/4 |
همانطور که گزارش شده است بودجه تخصیص یافته به ادارات کل آموزشوپرورش استانها در هشتماه 4/89 هزار میلیارد تومان بیش از مأخذ هشتدوازدهم است که این وضعیت میتواند به کسری بودجه در انتهای سال بینجامد.
جزئیات درآمدهای اختصاصی ادارات کل آموزشوپرورش استانها نیز که در ۷ماهه سال1402 مجموعاً 2/7 هزار میلیارد تومان بوده در جدول 9 مرور شده است:
جدول 9. درآمدهای اختصاصی ادارات کل آموزشوپرورش استانها
کد و شرح درآمد |
1400 |
1401 |
1402 (۷ ماهه) |
130301 – درآمد حاصل از اجاره ساختمانها و اراضی |
1.868.501.802 |
3.257.244.068 |
3.045.897.953 |
140104 – درآمد حاصل از خدمات بهداشتی – درمانی |
3.214.025.783 |
5.082.500.579 |
4.118.291.921 |
140117 – درآمد حاصل از هنرستانهای فنیوحرفهای |
617.368.526 |
1.146.236.541 |
991.626.881 |
140118 – درآمد حاصل از عوارض شهرداری |
2.400.812.380 |
4.137.826.573 |
3.970.292.710 |
140145 – درآمد حاصل از مراکز آموزشی – رفاهی |
2.922.945.649 |
8.576.900.665 |
8.080.065.562 |
140159 – درآمد خدمات آموزشی و فرهنگی |
1.711.431.691 |
3.894.404.455 |
4.241.146.918 |
160101 – درآمدهای متفرقه |
788.295.976 |
2.212.987.140 |
3.006.650.753 |
210203 – منابع حاصل از فروش ماشینآلات و تجهیزات دستگاههای دولتی |
360.973.633 |
618.040.050 |
444.012.300 |
جمع کل |
13.884.355.440 |
28.926.140.071 |
27.897.984.998 |
همانطور که مشاهده میشود آموزشوپرورش در ۷ماهه سال 1402 درمجموع 304میلیارد تومان از محل اجاره ساختمانها و اراضی و 397 میلیارد نیز از محل عوارض شهرداریها کسب درآمد داشته است. مراکز آموزشی، رفاهی، بهداشتی، درمانی و فرهنگی نیز مجموعاً 1/64 هزار میلیارد تومان درآمد داشتهاند. هنرستانهای فنیوحرفهای نیز ۹۹میلیاردتومان کسب درآمد کردهاند. شواهد میدانی نشان میدهد ساماندهی این فعالیتها میتواند موجب افزایش درآمدها نیز شود.
11.اعتبارات سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور
مجموع اعتبارات هزینهای سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ حدود 188میلیارد تومان و مجموع اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای این سازمان 7/8 هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین در حوزه مأموریتهای این سازمان، اعتباراتی در ردیفهای متفرقه و تبصرههای بودجهای نیز لحاظ شده بود. جزئیات این اعتبارات در جداول ذیل ارائه شده است.
جدول 10. وضعیت اعتبارات هزینهای سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور (میلیون ریال)
ردیف و شرح ردیف |
مصوبه بودجه هزینهای عمومی |
ابلاغیه بودجه هزینهای عمومی |
تخصیص به مأخذ هشتدوازدهم |
جمع تخصیص |
درصد از ابلاغیه |
کسری/افزایش از مأخذ هشتدوازدهم |
127600 – سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور |
1.882.000 |
1.825.540 |
1.217.027 |
403.871 |
22/1 |
813.156- |
براساس اطلاعات جدول 10 تاکنون 22/1 درصد از کل اعتبارات هزینهای ابلاغی به سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور تخصیص داده شده که این میزان 81 میلیارد تومان کمتر از مأخذ هشتدوازدهم بوده است. از اعتبارات تملکداراییهای سرمایهای نیز 25درصد یعنی معادل 1/9 همت تا پایان آبانماه تخصیص پیدا کرده که بسیار کمتر از حد انتظار مأخد هشتدوازدهم است و در برخی از ردیفها همچون تخریب و بازسازی مدارس غیراستاندارد تخصیص تنها حدود ۱۰ درصد است که درواقع به معنای توقف برنامههاست!
جدول 11. وضعیت اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور
از پیوست یک قانون بودجه کشور در سال ۱۴۰۲
ردیف و شرح ردیف |
قانون بودجه |
ابلاغیه بودجه |
تخصیص تا پایان آبان |
درصد تخصیص |
1801011001- احداث، تکمیل و تعمیر سرویسهای بهداشتی و آبخوری مدارس. |
3.800.000 |
3.667.000 |
1.123.000 |
31 |
18010110002- تعمیرات ساختمان و تأمین ماشینآلات و تجهیزات – سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور. |
35.000 |
33.770 |
10.000 |
30 |
1801011003- تأمین و تجهیز مدارس خارج از کشور. |
27.500 |
26.530 |
2.653 |
10 |
1801011004- تکمیل و تجهیز فضاهای آموزشی، پرورشی و ورزشی ملی و استانی. |
11.840.000 |
11.425.600 |
2.808.512 |
25 |
1801011005- ایجاد فضاهای آموزشی در استان سیستانوبلوچستان |
2.960.000 |
3.856.400 |
500.000 |
13 |
1801011006- تخریب و بازسازی مدارس غیراستاندارد و مقاومسازی مدارس بدون استحکام. |
6.900.000 |
6.658.500 |
1.641.844 |
11 |
1801011007- تأمین و تعمیر سیستمهای گرمایشی و سرمایشی و تجهیزات آموزشی و کمک آموزشی مدارس و هنرستانها. |
1.700.000 |
1.640.500 |
99.910 |
28 |
1801048002- کمک به تأمین تجهیزات کلاسی مدارس و آموزش مجازی مناطق محروم. |
3.000.000 |
2.895.000 |
350.000 |
12 |
1802012002- احداث و تجهیز مراکز دانشگاه فرهنگیان. |
1.670.000 |
1.611.550 |
500.000 |
31 |
1703065001- تکمیل فضاهای آموزشی نیمهتمام که پنجاه درصد آن توسط خیرین تأمین شده باشد. |
46.100.000 |
44.486.500 |
12.060.500 |
27 |
جمع کل |
78.032.500 |
76.301.350 |
19.096.419 |
25 |
اعتبارات ردیفهای متفرقه نیز عملکرد مطلوبی نداشته و عملکرد عمده این ردیفها صفر است. تنها اعتبارات موضوع بند «ب» ماده (65) قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2)[3] حدود ۲۹ درصد معادل 951 میلیارد تومان و اعتبار موضوع 0/27 درصد از کل ۹ درصد مالیات بر ارزشافزوده به میزان 170میلیارد تومان تخصیص داده شده است.
جدول 12. اعتبارات سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور از ردیفهای متفرقه قانون بودجه کشور در سال ۱۴۰۲
ردیف و شرح ردیف |
قانون بودجه |
ابلاغیه بودجه |
تخصیص تا پایان آبان |
درصد تخصیص |
اعتبارات موضوع بند «ب» ماده (65) قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2). |
1,000 |
33.014.817 |
9.516.963 |
29 |
وزارت آموزشوپرورش- بازسازی و نوسازی فضاهای آموزشی، پرورشی و ورزشی از محل حساب ذخیره ارزی. |
4,000,000 |
3.800.000 |
0 |
0 |
وزارت آموزشوپرورش- توسعه عدالت آموزشی، نوسازی و مقاومسازی و خرید تجهیزات برای مدارس روستایی- موضوع وصول مالیات بنگاههای اقتصادی زیرمجموعه نیروهای مسلح و ستاد اجرایی فرمان امام(ره)- ماده (۷۸) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲). |
8,200,000 |
7.790.000 |
0 |
0 |
بهسازی و نوسازی فضاهای آموزشی وزارت آموزشوپرورش. |
11.400.000 |
10.830.000 |
0 |
0 |
اعتبار موضوع 27/0 درصد مالیات بر ارزشافزوده (40 درصد سهم وزارت آموزشوپرورش). |
16,000,000 |
15.200.000 |
1.700.000 |
11 |
12.جمعبندی و نتیجهگیری
براساس آنچه که از نظر گذشت میتوان نتیجه گرفت که:
گزیده سیاستی
تا پایان آبانماه ۱۴۰۲ از کل اعتبارات هزینه ای عمومی وزارت آموزش و پرورش که 196همت میباشد، 5/67 درصد یعنی معادل 131هزار میلیارد تومان تخصیص یافته که از این مبلغ 90/11 درصد صرف پرداخت حقوق و دستمزد شده است. از اعتبارات تملک داراییهای سرمایه ای سازمان نوسازی (8/7همت) نیز تنها 25درصد معادل 9/1 هزار میلیارد تومان تخصیص داده شده است. این وضعیت گویای آن می باشد که تقریبا ً عمده اعتبار آموزش و پرورش، صرف پرداخت حقوق شده و عملا به پروژه های تحولی یا ساخت وساز مدارس بودجه ای که حلال مشکلات باشد، اختصاص نیافته است. یکی از دلایلی که موجب وضع فعلی میشود، عدم برآورد دقیق هزینه ها از سوی آموزش و پرورش و نبود آمارها و سنجه های شفاف است.