نویسنده
پژوهشگر ارشد گروه بهداشت و درمان دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
چکیده
در این گزارش اعتبارات اختصاص یافته به خدمات درمان ناباروری در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ مورد بررسی قرار گرفت. در قانون بودجه سال 1400 براساس بند «ح» تبصره «۱۷» مقرر شد، اعتبارات مرتبط خدمات درمان ناباروری در حسابی با عنوان حساب حمایت از هزینه های درمان ناباروری ذیل ردیف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تجمیع و نحوه هزینه کرد آن در کارگروهی متشکل از نمایندگان دستگاه های مرتبط تعیین شد. بررسی های انجام شده (گزارش دیوان محاسبات کشور) حاکی از این است که به جهت عدم پیشبرد اهداف قانون در کارگروه مذکور، اعتبارات از محل این حکم (۱۲۰۰ میلیارد ریال) ازسوی وزارت بهداشت به صورت مانده به سال بعد منتقل شده است و لذا هدف قانونگذار مبنی بر برقراری پوشش بیمه خدمات درمانی ناباروری محقق نشده است. با توجه به تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (مصوب ۱۴۰۰)، در قانون بودجه سال ۱۴۰۱، ذیل بند «ب» تبصره «۱۷» قانون، اعتباری معادل ۱۰۷ هزار میلیارد ریال به صورت کلی برای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در نظر گرفته شد که با گذشت ۱۱ ماه از تصویب قانون بودجه، هیچگونه تخصیصی به دستگاه های اجرایی برای انجام تعهدات مندرج در قانون جمعیت صورت نگرفته است. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، اعتباری معادل 17700 میلیارد ریال ذیل ردیف های سازمان بیمه سلامت ایران به منظور ایجاد پوشش بیمه خدمات درمان ناباروری پیش بینی شده است که به رغم سنجه مطرح شده در لایحه، تعداد زوجین برآورده شده، قیمت تمام شده خدمات و سهم هرکدام از سازمان های بیمه گر پایه در لایحه مشخص نشده است. همچنین اعتباری معادل ۱۵۰۰ میلیارد ریال ذیل ردیف های متفرقه (103-550000) جهت تجهیز و راه اندازی مراکز سرطان و درمان ناباروری در نظر گرفته شده است. ضمن اینکه سهم هریک از مراکز (سرطان و ناباروری) در ردیف مذکور مشخص نشده است، با توجه به پیش بینی اعتبارات مورد نیاز وزارت بهداشت (927000 میلیارد ریال) جهت اجرای صدر ماده (۴۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، اعتبارات در نظر گرفته شده با وجود گذشت دو سال از تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (مصوب ۱۴۰۰) کفایت لازم برای تأمین نیاز کشور را ندارد. بنابراین پیشنهاد می شود: ۱. به منظور شفاف سازی در هزینه کرد اعتبارات مربوط به بیمه درمان ناباروری (موضوع ماده (۴۳) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت) ردیفی ذیل ردیف های سازمان های بیمه گر پایه با عنوان برنامه پوشش بیمه ای خدمات درمان ناباروری ایجاد و اعتبارات مرتبط با برنامه پوشش خدمات درمان ناباروری که در ذیل سازمان بیمه سلامت ایران درج شده است، به تناسب سرانه جمعیت بیمه شده مشمول قانون مذکور (زوجین نابارور) بین سه سازمان مذکور توزیع شود. سازمان های بیمه گر پایه مکلفند گزارش نحوه هزینه کرد اعتبارات موضوع این حکم را هر سه ماه به مجلس شورای اسلامی و ستاد ملی جمعیت ارائه کنند. ۲. در راستای رعایت بند «۹» سیاست های کلی نظام قانونگذاری مبنی بر رعایت اصل شفافیت و عدم ابهام در قانونگذاری و قانون نویسی، ضرورت دارد اعتبارات مربوط به تجهیز و راه اندازی مراکز درمان ناباروری و ایجاد مراکز سرطان ذیل ردیف 103-550000 تفکیک و سهم هریک مشخص شود. ۳. با توجه به نیاز کشور و مهلت قانونی اجرای ماده (۴۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (حداکثر ظرف دو سال پس از لازم الاجرا شدن قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (مصوب ۲۴/۷/۱۴۰۰) جهت تجهیز یا راه اندازی حداقل یک مرکز تخصصی درمان ناباروری سطح دو در دانشگاه های علوم پزشکی و حداقل یک مرکز درمان ناباروری سطح سه به ازای هر استان اعم از دولتی و عمومی غیردولتی در قالب نظام سطح بندی خدمات متناسب با الگوی جمعیتی)، ضروری است اعتبارات کافی برای ایجاد و تجهیز مراکز درمان خدمات ناباروری در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته شود.