اظهار نظر کارشناسی درباره: «جلوگیری از تبعات ناشی از قیمت گذاری دستوری در زنجیره های معدنی؛ مطالعه تطبیقی محدوده قیمت منطقی زغال سنگ در کشور چین »

نویسندگان

چکیده

در این گزارش تأثیر افزایش قیمت زغالسنگ بر فولاد چین، سیاست های چین در حمایت از صنعت فولاد به خصوص در مقابله با افزایش قیمت جهانی زغالسنگ و راهکارهای کنترل آن بررسی و ما بین سیاست های چین و ایران در این خصوص مقایسه ای انجام شده است. قیمت گذاری دستوری به عنوان ابزاری برای مداخله مستقیم در بنگاه های اقتصادی با هدف تعدیل قیمت ها برای مصرف کنندگان انجام می شود. در ایران نیز قیمت گذاری زغال سنگ به صورت دستوری انجام می گیرد اما بر خلاف چین که این سیاست توانسته است اثرات مثبتی مانند سوددهی مجدد کارخانه های فولادسازی و افزایش تولید زغال سنگ را در آن ایجاد کند؛ در ایران باعث کندشدن روند توسعه معادن زغالسنگ شده است. با نگاهی به اقدامات انجام شده از طرف کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی چین ، می توان علت بروز این مشکلات راشناسایی کرد که شامل موارد زیر است: در شرایط بحرانی ناشی از اتفاقاتی همچون نوسانات ارز و یا تغییرات قیمت های جهانی، که صنعتی در برهه زمانی کوتاهی زیان ده می شود برای حفاظت از آن باید از ابزار قیمت گذاری به صورت مقطعی استفاده کرد اما صنعت زغال سنگ کشور سالیان زیادی دچار مشکل قیمت گذاری دستوری می باشد. در سالیان اخیر قیمت گذاری دستوری و اعمال قیمت ها بر مبنای تعرفه 26/5 درصدی شمش فولاد خوزستان است و همچنان به دلیل انحصاری بودن خریداران زغال سنگ عمده در ایران، اعمال فشارها بر روی قیمت گذاری این محصول مشاهده می شود. قیمت گذاری دستوری در بازه های زمانی طولانی مدت باعث تحمیل ضررهای بسیاری به صنعت زغال سنگ و رکود آن شده است. نتیجه اینکه علی رغم اینکه کشور ایران از نظر میزان ذخایر زغال سنگ با 1/3 میلیارد تن ذخیره قطعی، در رتبه 22 جهان قرار دارد، اما از لحاظ میزان تولید با 1/5 میلیون تن تولید سالیانه در رتبه 41 و در میان واردکنندگان زغال سنگ قرار دارد. این موضوع دلیل سرمایه گذاری 14 میلیارد دلاری چین برای جبران خسارت و توسعه این صنعت در کشور خود را روشن می کند؛ کاری که برای نجات صنعت زغال سنگ در کشور ما از وضع کنونی لازم و ضروری است.