نویسنده
کارشناس گروه انرژی دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
چکیده
توسعه فناوری صلح آمیز هسته ای و استفاده از کاربردهای فراوان آن، نقش مهمی در پیشرفت کشور خواهد داشت و ازاین رو همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و اسناد بالادستی کشور بوده است. با این حال به نظر می رسد چالش های موجود بر سر پرونده هسته ای کشور، استفاده حداکثری از مزایای فناوری هسته ای را با محدودیت مواجه کرده است. فناوری هسته ای کاربردهای گسترده ای شامل تولید برق کم کربن و پایدار، کاربرد پرتوها در پزشکی و صنعت، حمل ونقل طولانی مدت دریایی و فضایی و همچنین کاربردهای دیگری از جمله شیرین سازی آب دریا و تأمین حرارت مورد نیاز صنایع دارد. بهره برداری از این فناوری در حوزه های مذکور، علاوه بر توسعه کشور، منجر به انتفاع مردم و در نتیجه اقناع افکار عمومی در رابطه با کاربردهای این فناوری راهبردی خواهد شد. با توجه به آنچه گفته شد، انسجام بخشی، ایجاد تمرکز و برنامه ریزی راهبردی برای صنعت هسته ای یک اولویت ضروری است. از این رو، ضمن عنایت به ماهیت کوتاه مدت محدودیت های توافق هسته ای و ضرورت گسترش دامنه فعالیت های صلح آمیز هسته ای، تصویب قانونی برای توسعه فعالیت های صلح آمیز هسته ای اقدامی مهم و ضروری است. طرح «توسعه بهره برداری صلح آمیز از فناوری هسته ای» با رویکرد هدف گذاری برای صنعت هسته ای و رفع موانع از مسیر توسعه فناوری هسته ای در کشور، با 12 ماده در تاریخ 1401/06/09 در مجلس شورای اسلامی اعلام وصول گردید. ازجمله مفاد این طرح می توان به هدفگذاری برای ایجاد ده هزار مگاوات برق هسته ای، ساخت حداقل دو راکتور تحقیقاتی، ساخت حداقل یک فروند شناور با پیشران هسته ای، بازفرآوری سوخت مصرف شده و غیره اشاره کرد. در طرح مذکور همچنین تدابیری برای تأمین اعتبار طرح های هسته ای از جمله مجوز صادرات برق نیروگاه های هسته ای و اصلاح بند «پ» ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور در نظر گرفته شده است. در گزارش حاضر به بررسی کلیات طرح مذکور پرداخته شده است.