نویسندگان
کارشناس گروه بودجه استانی و شهرداریها دفتر مطالعات بخش عمومی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
چکیده
بررسی میزان تحقق عوارض و مالیات موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده (مصوب سال 1387) در سال های 1398 تا 1400 و نحوه تخصیص این منابع به مصارف قانونی نشان می دهد که: - اگرچه در قوانین دائمی و ردیف های مربوطه در قوانین بودجه سنواتی، نسبت سهم مالیات دولت، مالیات سلامت و عوارض از 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده به ترتیب 3:1:5 تعیین شده است، اما ارقام عملکرد منابع انحراف از این قاعده تقسیم را (به ویژه در سال 1399) نشان می دهد. - عوارض (سهم شهرداری ها و دهیاری ها) موضوع بند «الف» ماده (38) قانون مالیات بر ارزش افزوده که به صورت استانی توزیع می شود برای سال های 1398، 1399 و 1400 به ترتیب برابر با 20، 23 و 43 هزار میلیارد تومان بوده است که افزایش سهم شهرداری ها (به موجب قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400) دلیل بالا بودن این رقم در سال 1400 است. - در سال های 1398 تا 1400، پرداخت سهم ورزش (موضوع ماده (94) قانون برنامه ششم توسعه)، سهم تجهیز و نوسازی مدارس (موضوع تبصره «3» ماده (38) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387) و سهم کمک به شهرداری ها و دهیاری ها (موضوع تبصره «3» ماده (41) قانون مالیات بر ارزش افزوده) نسبت به تکالیف قانونی انحراف قابل توجهی داشته است. - با توجه به تفاوت ترکیب جمعیت شهری و روستایی استان ها، تعیین نسبت های یکسان برای توزیع عوارض متمرکز در همه استان ها (موضوع بندهای «ب»تا «د» ماده (38) قانون مالیات بر ارزش افزوده) که توسط وزارت کشور انجام شده، محل اشکال بوده و روش مناسبی نیست.