نویسندگان
کارشناس گروه عمران و شهرسازی دفتر مطالعات زیربنایی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
چکیده
آثار مخرب فرونشست بر زیرساخت ها به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم وارد می شود. ازجمله آثار مستقیم می توان به ترک خوردن، کج شدن، فروریختگی، فرسودگی بناها و تخریب و آسیب به شریان های حیاتی شامل خطوط حمل ونقل (مترو، جاده، راه آهن)، خطوط انتقال برق و مخابرات، شبکه فاضلاب، لوله های آب و گاز و نفت، کانال های دفع آب های سطحی، سازه های زیرزمینی (تونل و خطوط مترو)، پایه پل ها و شمع های مدفون در خاک و توسعه شکاف های زمین، شکست زمین یا گسیختگی آن اشاره کرد. از طرفی وقوع فرونشست آثار غیرمستقیم اقتصادی نیز به جای می گذارد. افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری زیرساخت ها، کاهش ارزش زمین و اموال، رها کردن ساختمان ها و اماکن، اختلال در فعالیت های اقتصادی، توقف کسب وکار به دلیل آسیب به ساختمان ها و زیرساخت ها، از دست دادن نیروی کار مولد با تلفات و صدمات و هزینه های تحمیل شده برای امدادرسانی ازجمله تبعات مالی وارده به شبکه زیرساخت در اثر فرونشست هستند. با توجه به اینکه روش های معقول مقابله با فرونشست مستلزم برنامه ریزی بلندمدت اجتماعی و مدیریتی است، در کوتاه مدت قابل دستیابی نیستند و لذا باید راهکارهای طراحی و تعمیر و مقاوم سازی زیرساخت ها نیز مورد بررسی قرار گیرد.