اظهارنظر کارشناسی درباره لایحه «موافقتنامه تأسیس و چارچوب فعالیت مراکز فرهنگی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه»

نویسنده

چکیده

«موافقتنامه تأسیس و چارچوب فعالیت مراکز فرهنگی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه» در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ توسط وزرای امور خارجه دو کشور در تهران امضا شد و در مسیر طی تشریفات قانونی شدن در دو کشور قرار گرفت. در مجلس یازدهم ماده واحده لایحه مربوط به این موافقتنامه در تاریخ 140/05/02 با شماره ثبت 813 اعلام وصول شد. تمرکز این موافقتنامه بر ایجاد مراکز فرهنگی دو کشور در سرزمین طرف مقابل است که محور اصلی فعالیت این مراکز بر حوزههای فرهنگ، هنر و ادبیات تمرکز دارد. امضای این موافقتنامه و تصویب آن در مجلس شورای اسلامی زمینه مناسبی را برای تعمیق روابط فرهنگی دو کشور با توجه به اهداف و راهبردهای مشترک اقتصادی و سیاسی در سطح بینالملل فراهم خواهد آورد. از این جهت، کلیات لایحه مورد تأیید است اما متن این موافقتنامه با توجه به سیاستهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و قوانین و مقررات موجود که بر فعالیت مراکز فرهنگی حاکم است، نیازمند اصلاحاتی است تا ابهام های موجود در آن رفع شود. ابهام هایی در خصوص گستره فعالیت مراکز فرهنگی و مقولاتی که از جانب ایران به عنوان رویکرد فرهنگی تلقی میشوند؛ نحوه نظارت و مدیریت متولیان مراکز فرهنگی از جانب ایران؛ صلاحیتهای قانونی برای تفسیر موافقتنامه؛ چگونگی اجرای مفاد موافقتنامه در میان چهار منبع مفاد موافقتنامه، موازین حقوق بینالملل، قوانین دولت پذیرنده و یا رفتار متقابل؛ و جوانب حقوق و امتیازات درنظر گرفته شده برای شخصیت حقوقی مراکز. بنابراین پیشنهادهایی برای رفع ابهام ها در این گزارش ارائه شده است که میتوان در قالب تبصرههایی به ماده واحده اضافه کرد یا با مذاکره مجدد طرفین، موافقتنامه اصلاح شده یا الحاقیهای به آن اضافه شود. همچنین برای تأثیرگذارتر کردن مجلس شورای اسلامی در تشریفات داخلی به منظور قانونی شدن موافقتنامهها، برای حضور مؤثرتر در فرایندهای پیش از امضای توافقنامهها و معاهدات نیازمند سازوکار جدید هستیم.