نوع گزارش : گزارش های راهبردی
نویسندگان
پژوهشگر گروه اقتصاد کلان و مدل سازی دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
چکیده
در اسفندماه سال۱۴۰۲، شاخص تولید و فروش شرکت های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۰/۷ و ۱ درصدی را تجربه کرده است، همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید کاهش۲/۸ و شاخص فروش افزایش۶/۹ درصدی داشته اند؛ همچنین عملکرد سالانه نیز گویای آن است که در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱، شاخص تولید و فروش شرکت های صنعتی بورسی به ترتیب رشد۰/۴ و کاهش ۱/۲ درصدی را تجربه کرده است.
در اسفندماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش ۴/۷ و ۳/۴درصدی و نسبت به ماه قبل شاخص تولید کاهش ۸/۶ درصدی و شاخص فروش افزایش ۴/۱ درصدی داشته است. همچنین، شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی به جز دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۲درصدی و شاخص فروش افزایش ۷/۸ درصدی و نسبت به ماه قبل شاخص تولید کاهش ۶/۸ درصدی و شاخص فروش افزایش ۵/۷ درصدی داشته است.
در اسفندماه سال۱۴۰۲ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت های صنعتی بورسی افزایش ۱/۸ درصدی داشته و همچنین رشد نقطه به نقطه با کاهش ۵/۵ واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به ۱۸/۱ درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در اسفندماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل۱/۵ واحد درصد تغییر یافته و میزان ۲۰/۵ درصد افزایش را نشان می دهد.
گزیده سیاستی
برآورد مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد در سال 140۲ نسبت به سال 1401، شاخص تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی به ترتیب رشد 0/4 و کاهش 1/2 درصدی را تجربه کرده است.
کلیدواژهها
موضوعات
بیان مسئله
تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبههای مختلف، عاملی کلیدی در تحلیلهای خُرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیمگیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت بهدلیل تأثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخشهای دیگر اقتصاد، بهعنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاهمدت مورد استفاده قرار میگیرد. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بهصورت ماهیانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکتهای بورسی را محاسبه میکند. اهمیت این شاخص بهروز، برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود. زیرا بازخورد شوکهای وارده به اقتصاد ایران و واکنشهای سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این درحالی است که آمار رسمی بخش حقیقی بهصورت فصلی و با تأخیر ارائه میشود.
یافتههای کلیدی
طی اسفندماه سال 140۲، شاخص تولید شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 0/7 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 2/8 درصدی مواجه شده است و سال 1402 را با رشد ناچیز 0/4 درصدی نسبت به سال قبل به پایان رسانده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشتهفعالیت صنعتی بورسی 5 رشتهفعالیت افزایش در شاخص تولید و 10 رشتهفعالیت کاهش در شاخص تولید را تجربه کردهاند. رشته فعالیتهای «سایر کانی غیرفلزی»، «کک و پالایش» و «تجهیزات برقی» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیتهای «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات»، «سیمان» و «دارو» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین طی اسفندماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل، رشته فعالیتهای «تجهیزات برقی»، «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» و «سیمان» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشتهفعالیتهای «لاستیک و پلاستیک»، «دارو» و «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند.
شاخص تولید شرکتهای معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 15/1 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 28 درصدی مواجه شده است و سال 1402 را با افزایش 12/9 درصدی نسبت به سال قبل به پایان رسانده است.
طی اسفندماه سال 140۲، شاخص فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 1 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 6/9 درصدی مواجه شده است و سال 1402 را با کاهش 1/2 درصدی نسبت به سال قبل به پایان رسانده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، 7 رشتهفعالیت افزایش در شاخص فروش و 8 رشتهفعالیت کاهش در شاخص فروش داشتهاند. رشته فعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (بهجز دارو)» و «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیتهای «سایر کانی غیرفلزی»، «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «کاشی و سرامیک» و «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشتهفعالیتهای «دارو»، «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سایر کانی غیرفلزی» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کردهاند.
شاخص فروش شرکتهای معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 14/5 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 16/4 درصدی مواجه شده است و سال 1402 را با رشد 2/6 درصدی نسبت به سال قبل به پایان رسانده است.
در اسفندماه سال 140۲ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی افزایش 1/8 درصدی داشته و همچنین رشد نقطهبهنقطه با کاهش 5/5 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 18/1 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل 1/5 واحد درصد تغییر یافته و میزان 20/5 درصد افزایش را نشان میدهد.
1.مقدمه
شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از دادههای ماهیانه شرکتهای صنعتی بورسی پذیرفته شده در بورس محاسبه میشود. در تهیه این شاخصها از اطلاعات ماهیانه 322 شرکت بورسی استفاده میشود و علاوهبر اندازهگیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا و برآوردی از تغییرات ماهیانه ارزشافزوده ایجاد شده را در صنایع مختلف و بهدنبال آن در کل اقتصاد منعکس میکنند.
شاخص تولید صنعت بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص قیمت فصلی مرکز آمار و شاخص قیمت ماهیانه بانک مرکزی منتشر میشود، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارند. از طرفی، این آمار چندین ضعف اساسی دارد که مهمترین آن وقفه سهماهه در انتشار دادهها و بعضاً متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهیانه است.
شاخصهای ماهیانه تولید، فروش و قیمت استخراج شده از اطلاعات عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراقبهادار تهران تا حد زیادی میتوانند با دقت مناسب و بهصورت بههنگام تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند و با توجه به بررسیهای انجام شده و تطبیق دادن این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران که بهصورت فصلی منتشر میشود، مشخصشده، این شاخص بهخوبی میتواند در وقفه انتشار این شاخصهای رسمی، شاخص جایگزین مناسبی برای آن باشد [1]. در این مطالعه تغییرات شاخصهای تولید، فروش و قیمت شرکتهای صنعتی و معدنی پذیرفته شده در بورس و همچنین مهمترین رشتهفعالیتهای آن در اسفندماه سال ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفته است.
2.شاخصهای تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی
در اسفندماه سال 140۲، شاخص تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 0/7 و 1 درصدی را تجربه کرده است، همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید کاهش 2/8 و شاخص فروش افزایش 6/9 درصدی داشتهاند.
نمودار 2. رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش فعالیتهای صنعتی (درصد) |
مأخذ: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
طی سهماهه منتهی به اسفندماه سال 140۲، رشد میانگین متحرک سهماهه شاخص تولید کاهش 0/3 درصدی و شاخص فروش آن کاهش 2 درصدی را نشان میدهند.
نمودار 3. رشد میانگین متحرک سهماهه شاخصهای تولید و فروش
فعالیتهای صنعتی نسبت به دوره مشابه سال قبل (درصد)
مأخذ: همان.
جدول 1. رشد شاخص تولید و فروش فعالیتهای صنعتی و معدنی بورسی اسفندماه سال ۱۴۰۲
شاخص فروش |
شاخص تولید |
رشد شاخص تولید و فروش |
|||||
رشد 12 ماهه نسبت به 12 ماهه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه قبل |
رشد 12 ماهه نسبت به 12 ماهه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه قبل |
||
-1.2 |
-1.0 |
6.9 |
0.4 |
-0.7 |
-2.8 |
صنعت |
|
-5.1 |
7.8 |
5.7 |
-1.7 |
-2.0 |
-6.8 |
شیمیایی بهجز دارو |
رشتهفعالیتهای منتخب صنعت |
-2.6 |
-11.3 |
9.7 |
1.4 |
-3.7 |
5.0 |
فلزات پایه |
|
-7.5 |
-3.4 |
4.1 |
-2.0 |
-4.7 |
-8.6 |
خودرو و قطعات |
|
2.6 |
-14.5 |
-16.4 |
12.9 |
15.1 |
-28.0 |
معدن |
مأخذ: همان.
3.شاخصهای تولید و فروش به تفکیک رشتهفعالیتهای صنعتی بورسی
اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشتهفعالیت صنعتی بورسی، 5 رشتهفعالیت افزایش در شاخص تولید و 10 رشتهفعالیت کاهش در شاخص تولید داشته است. رشتهفعالیتهای «سایر کانی غیرفلزی»، «کک و پالایش» و «تجهیزات برقی» بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشتهفعالیتهای «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات»، «دارو» و «سیمان» بیشترین کاهش در شاخص تولید داشتهاند.
همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشتهفعالیت صنعتی بورسی، 7 رشتهفعالیت افزایش در شاخص فروش و 8 رشتهفعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کردهاند. رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (بهجز دارو)» و «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشتهفعالیتهای «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات»، «سایر کانی غیرفلزی» و «فلزات پایه» بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کردهاند.
نمودار 4. رشد شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیتهای صنعتی در اسفندماه سال 140۲
نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
مأخذ: همان.
طی اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل، رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» و «سیمان» افزایش در شاخص تولید و رشتهفعالیتهای «دارو»، «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» و «لاستیک و پلاستیک» کاهش در شاخص تولید ثبت کردهاند. همچنین، رشتهفعالیتهای «چوب و کاغذ»، «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» و «تجهیزات برقی» افزایش در شاخص فروش و رشتهفعالیتهای «دارو»، «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سایر کانی غیرفلزی» کاهش در شاخص فروش داشتهاند.
نمودار 5. رشد شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیتهای صنعتی در اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل (درصد)
مأخذ: همان.
طی اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشته فعالیتهای «سایر کانی غیرفلزی»، «کک و پالایش» و «تجهیزات برقی» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیتهای «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات»، «سیمان» و «دارو» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین رشته فعالیتهای «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (بهجز دارو)» و «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیتهای «سایر کانی غیرفلزی»، «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند.
طی اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل، رشته فعالیتهای «تجهیزات برقی»، «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» و «سیمان» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشتهفعالیتهای «لاستیک و پلاستیک»، «دارو» و «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند، همچنین رشتهفعالیتهای «تجهیزات برقی»، «کاشی و سرامیک» و «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشتهفعالیتهای «دارو»، «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» و «سایر کانی غیرفلزی» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کردهاند.
نمودار 6. سهم رشتهفعالیتها از رشد شاخصهای تولید و فروش بخش صنعت
در اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
مأخذ: همان.
نمودار 7. سهم رشتهفعالیتها از رشد شاخصهای تولید و فروش بخش صنعت
در اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل (درصد)
مأخذ: همان.
در ادامه به بررسی رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات»، «شیمیایی (بهجز دارو)» و «فلزات پایه» بهدلیل ضریب اهمیت بالای این رشتهفعالیتها در محاسبه شاخص و همچنین رشتهفعالیتهای «غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر» و «دارو» بهدلیل اثرپذیری از حذف ارز ترجیحی 4200 تومانی در واردات نهادههای آنها پرداخته شده است.
3-1. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت خودرو و قطعات
در اسفندماه سال 140۲ شاخص تولید رشتهفعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 4/7 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 8/6 درصدی داشته و همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 3/4 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 4/1 درصدی داشته است. همانطور که در نمودار 10 نشان داده شده، نسبت به ماه قبل شاخص فروش زیربخش «خودرو سنگین» و «خودرو سواری» رشد مثبت داشتهاند، همچنین مطابق نمودار ۱۱، نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص فروش زیربخش «خودرو سنگین» افزایش یافته است.
نمودار 8. شاخصهای تولید و فروش بخش خودرو و قطعات (100=1395) |
نمودار 9. رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش خودرو و قطعات (درصد) |
مأخذ: همان.
نمودار 10. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای خودرو و قطعات نسبت به ماه قبل (درصد) |
نمودار 11. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
3-2. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت شیمیایی بهجز دارو
در اسفندماه سال 140۲ شاخص تولید رشتهفعالیت شیمیایی بهجز دارو، برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 2 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 6/8 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 7/8 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 5/7 درصدی داشته است. مطابق نمودار ۱۴، نسبت به ماه قبل شاخص فروش تمام زیربخشها بهجز «پلاستیک و لاستیک مصنوعی» افزایش یافته است. همچنین، نسبت به ماه مشابه سال قبل نیز افزایش شاخص فروش تحتتأثیر افزایش فروش زیربخش «خوراک پالایشگاهها» رشد مثبتی داشته است.
نمودار 12. شاخصهای تولید و فروش بخش شیمیایی (بهجز دارو) (100=1395) |
نمودار 13. رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش شیمیایی (بهجز دارو) (درصد)
|
مأخذ: همان.
نمودار 14. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای شیمیایی بهجز دارو نسبت به ماه قبل (درصد) |
نمودار 15. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای شیمیایی بهجز دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
۳-3. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت فلزات پایه
در اسفندماه سال 140۲، شاخص تولید رشتهفعالیت فلزات پایه برمبنای شرکتهای بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 3/7 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 5 درصدی داشته است. در مقابل شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 11/3 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 9/7 درصدی داشته است. مطابق نمودار ۱۸، نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش زیربخشهای اصلی افزایشیافته است. از طرفی نسبت به ماه مشابه سال قبل، شاخص تولید و فروش تمام زیربخشها بهجز شاخص تولید «شمش» کاهش یافته است.
نمودار 17. رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش فلزات پایه (درصد) |
مأخذ: همان.
نمودار 18. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای فلزات پایه نسبت به ماه قبل (درصد) |
نمودار 19. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای فلزات پایه نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
3-4. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر
در اسفندماه سال 140۲، شاخص تولید رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر برمبنای شرکتهای بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 5/8 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 12/3 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 5/9 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 12/6 درصدی داشته است.
مطابق نمودار 22 نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش تمام زیربخشها بهجز «لبنیات» افزایشیافته، همچنین مطابق نمودار ۲۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش تمام زیربخشها بهجز «کیک و بیسکویت» افزایش یافته است.
نمودار 21. رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر (درصد) |
نمودار 20. شاخصهای تولید و فروش بخش غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر (100=1395) |
مأخذ: همان.
نمودار 22. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر نسبت به ماه قبل (درصد) |
نمودار 23. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
مأخذ: همان.
3-5. شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت دارو
در اسفندماه سال 140۲ شاخص تولید رشتهفعالیت دارو برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 11 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 22/3 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 3/8 درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 21/7 درصدی داشته است. طبق نمودار ۲۶ نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش تمام زیربخشها کاهش یافته است. از طرفی مطابق نمودار 27 نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید تمام زیربخشها بهجز «فراوردههای تزریقی» کاهش یافته و در مقابل شاخص فروش تمام زیربخشها بهجز «قرص و کپسول» افزایش یافته است.
نمودار 25. رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش بخش دارو (درصد) |
مأخذ: همان.
نمودار 26. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای دارو نسبت به ماه قبل (درصد) |
نمودار 27. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
4.شاخص قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی
در اسفندماه سال 140۲ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی افزایش 1/8 درصدی داشته، همچنین رشد نقطهبهنقطه با کاهش 5/5 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 18/1 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در اسفندماه سال 140۲ نسبت به ماه قبل 1/5 واحد درصد کاهش داشته و میزان 20/5 درصد افزایش را نشان میدهد.
نمودار 28. درصد تغییر شاخص قیمت صنعت (100=1395)
مأخذ: همان.
بررسی شاخص قیمت رشتهفعالیتهای بورسی نشان میدهد در اسفندماه سال ۱۴۰۲، رشتهفعالیتهای «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» بالاترین نرخ رشد ماهیانه و رشتهفعالیتهای «خودرو و قطعات» و «لاستیک و پلاستیک» بالاترین نرخ رشد نقطهبهنقطه را تجربه کردهاند.
نمودار 29. شاخص قیمت رشتهفعالیتهای بورسی- اسفندماه سال ۱۴۰۲
مأخذ: همان.
رشتهفعالیت دارو در اسفندماه، نرخ رشد ماهیانه مثبت 2/6 درصدی داشته است. گفتنی است، رشد نقطهبهنقطه رشتهفعالیت دارو نسبت به ماه پیش افزایشیافته و به 12 درصد رسیده و میانگین سالیانه قیمت نیز 30 درصد افزایشیافته است.
نمودار 30. درصد تغییر شاخص قیمت رشتهفعالیت دارو (100=1395)
مأخذ: همان.
یکی از رشتهفعالیتهای دیگری که در ماههای ابتدایی سال ۱۴۰۱ مشمول حذف ارز ترجیحی شد، رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر بود. بررسی روند قیمتها در این رشتهفعالیت هم بعد از گذشت چند ماه از اعمال این سیاست جالب توجه است:
مطابق نمودار 31، با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر، رشد ماهیانه شاخص قیمت این رشتهفعالیت در اردیبهشت و خردادماه سال ۱۴۰۱ به حدود 45 و 50 درصد رسید، اما در ماههای بعد و پس از تخلیه اثر این شوک بهشدت کاهش یافت، همچنین پس از افزایش در ماههای اخیر، در اسفندماه رشد ماهیانه منفی 0/5 درصدی داشته است. از طرفی رشد نقطهبهنقطه شاخص قیمت در این رشتهفعالیت در اسفندماه به 9/2 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالیانه قیمت در این رشتهفعالیت از فروردینماه نزولی بوده و به 17/8 درصد رسیده است.
نمودار 31. درصد تغییر شاخص قیمت رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر (100=1395)
مأخذ: همان.
5.شاخصهای تولید و فروش شرکتهای معدنی بورسی
در اسفندماه سال 140۲، شاخص تولید شرکتهای معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 15/1 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 28 درصدی مواجه شده و همچنین، شاخص فروش شرکتهای معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 14/5 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 16/4 درصدی مواجه شده است. مطابق نمودار ۳۴، نسبت به ماه قبل شاخص تولید تمام زیربخشها و شاخص فروش زیربخش «گندله» کاهش یافته است. از طرفی مطابق نمودار 35، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش شاخص تولید زیربخشهای «کنسانتره» و «گندله» منجر به افزایش شاخص تولید و کاهش شاخص فروش زیربخش «کنسانتره» و «گندله» باعث کاهش شاخص فروش شده است.
نمودار 32. شاخصهای تولید و فروش شرکتهای معدنی بورسی (100=1395) |
نمودار 33. رشد نقطهبهنقطه شاخصهای تولید و فروش شرکتهای معدنی بورسی (درصد) |
مأخذ: همان.
نمودار 34. رشد شاخصتولید و فروش زیربخشهای معدن نسبت به ماه قبل (درصد) |
نمودار 35. رشد شاخص تولید و فروش زیربخشهای معدن نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
|
مأخذ: همان.
شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی از اطلاعات ماهیانه 322 شرکت بورسی استخراج میشود و با توجه به اینکه این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار هم حرکتی مناسب دارد، با دقت زیادی میتواند تحولات بخش صنعت و معدن کشور را بهصورت ماهیانه رصد کند. در این گزارش تغییرات شاخصهای تولید، فروش و قیمت شرکتهای صنعتی و معدنی پذیرفته شده در بورس و همچنین مهمترین رشتهفعالیتهای آن در اسفندماه سال ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفته است.
برآورد این گزارش نشان میدهد، طی اسفندماه سال 140۲، شاخص تولید شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 0/7 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 2/8 درصدی مواجه شده و همچنین شاخص فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 1 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 6/9 درصدی مواجه شده است. شاخص قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل 18/1 درصد افزایش و نسبت به ماه قبل 1/8 درصد افزایشیافته است.
جدول 1 پیوست. آمار مربوط به رشد تولید کل رشتهفعالیتها (نسبت به ماه مشابه سال قبل 100=1395)
جدول 2 پیوست. آمار مربوط به رشد فروش کل رشتهفعالیتها (نسبت به ماه مشابه سال قبل (100=1395)
جدول ۳ پیوست. رشد شاخص تولید و فروش فعالیتهای صنعتی و معدنی بورسی اسفندماه سال ۱۴۰۲
شاخص فروش |
شاخص تولید |
|
||||
رشد ۱۲ ماهه نسبت به ۱۲ ماهه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه قبل |
رشد ۱۲ ماهه نسبت به ۱۲ ماهه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل |
رشد نسبت به ماه قبل |
|
2.6 |
-14.5 |
-16.4 |
12.9 |
15.1 |
-28.0 |
معدن |
-1.2 |
-1.0 |
6.9 |
0.4 |
-0.7 |
-2.8 |
صنعت |
2.3 |
5.9 |
12.6 |
-1.4 |
5.8 |
12.3 |
مواد غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر |
-15.6 |
-24.8 |
20.9 |
-22.4 |
-22.0 |
8.9 |
منسوجات |
-13.7 |
2.2 |
15.7 |
-20.8 |
-8.8 |
3.4 |
چوب و کاغذ |
0.7 |
5.2 |
-1.5 |
2.4 |
10.3 |
0.1 |
کک و پالایش |
-5.1 |
7.8 |
5.7 |
-1.7 |
-2.0 |
-6.8 |
شیمیایی (بهجز دارو) |
10.5 |
3.8 |
-21.7 |
12.4 |
-11.0 |
-22.3 |
دارو |
0.5 |
0.4 |
0.9 |
2.2 |
-5.6 |
-17.1 |
لاستیک و پلاستیک |
7.5 |
-7.4 |
6.9 |
0.8 |
-0.3 |
-6.9 |
کاشی و سرامیک |
5.8 |
-8.2 |
9.8 |
6.3 |
-10.7 |
9.6 |
سیمان |
11.8 |
-12.4 |
-2.8 |
4.3 |
22.4 |
-1.8 |
سایر کانی غیرفلزی |
-2.6 |
-11.3 |
9.7 |
1.4 |
-3.7 |
5.0 |
فلزات پایه |
-12.4 |
-16.4 |
-8.8 |
-9.6 |
-23.2 |
-20.5 |
محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات |
8.7 |
13.9 |
10.4 |
6.8 |
10.3 |
12.7 |
تجهیزات برقی |
2.0 |
-3.2 |
38.9 |
8.5 |
1.0 |
-12.6 |
ماشینآلات و تجهیزات |
-7.5 |
-3.4 |
4.1 |
-2.0 |
-4.7 |
-8.6 |
خودرو و قطعات |
[1]. برای اطلاعات بیشتر به گزارش پشتیبان مرکز پژوهشهای مجلس درخصوص شاخص تولید، فروش و قیمت شرکتهای پذیرفته شده در بورس به شماره مسلسل 18001 مراجعه شود.
[2]. برای اطلاعات بیشتر به گزارش شاخص مدیران خرید اسفندماه سال 140۲ مراجعه شود.
https://chambertrust.ir/digital-library/publishers.html.